به گزارش کردپرس، بیش از یک ماه از زمانی که ابو محمد الجولانی، رهبر گروه نظامی هیئت تحریر شام ، به رهبر غیررسمی سوریه تبدیل شد، می‌گذرد. از آن زمان، او نام مستعار خود را کنار گذاشته، نام واقعی‌اش احمد الشرع را به کار برده و به جای لباس نظامی، کت و شلوار و کراوات به تن کرده است.
این تغییر ظاهر در حکومت باعث خوش‌بینی محتاطانه‌ای در میان سوری‌ها شده است. اما ظهور اسلام سیاسی از طریق رهبران و گروه‌های مسلح با ریشه‌های ایدئولوژیک جهادی، نگرانی‌هایی را در میان جوامع دروزی، علوی، مسیحی و کرد سوریه به وجود آورده است.
این نگرانی‌ها بی‌مورد نیستند. دولت جدید تغییراتی در برنامه درسی مدارس اعلام کرده است که برخی از منتقدان آن را به‌عنوان انتقال مفاهیم ایدئلوژیک در برنامه تدریس مدارس توصیف کرده‌اند. همچنین اخیراً ویدیوهایی از استان ادلب منتشر شده که حضور وزیر دادگستری محمد الجولانی در مراسم اعدام زنانی را که متهم به "فساد و فحشا" بودند، نشان می‌دهد.
همزمان که الشّرع در حال تحکیم قدرت خود در دمشق است، درگیری‌های مسلحانه در شمال سوریه، به‌ویژه در منبج و حومه کوبانی، در حال تشدید است. این جنگ‌ها بین ارتش ملی سوریه تحت حمایت ترکیه حمایت و چندین گروه شبه‌نظامی کرد از جمله نیروهای دموکراتیک سوریه در جریان است.
یک ماه پیش، مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که این گروه «متعهد به تلاش برای دستیابی به آتش‌بس جامع در سراسر سوریه» است. او همچنین نوشت که نیروهای تحت امرش آماده « ایجاد یک منطقه غیرنظامی در کوبانی»، به منظور حل نگرانی‌های امنیتی این کشور ناشی از حضور از گروه‌های شبه‌نظامی کرد در نزدیکی مرزهایش است.
ترکیه که این گروه‌ها را از اقمار حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک می‌داند، سریعاً پیشنهاد عبدی را رد کرده و به فعالیت‌های نظامی خود و تجمع نیرو در منطقه ادامه داد. وزارت دفاع ترکیه در شبکه‌های اجتماعی نوشت که آن‌ها «اقدامات پیشگیرانه و تهاجمی» خود را علیه آنچه که «گروه‌های تروریستی» می‌خوانند، ادامه خواهند داد.
سپس در تاریخ ۳۰ دسامبر، نیروهای دموکراتیک سوریه نخستین مذاکرات رسمی خود را با هیئت تحریرالشام برگزار کرد. مظلوم عبدی پیش از این مذاکرات، در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که نیروهای دموکراتیک سوریه به دنبال تقسیم سوریه نیست و «آماده مشارکت در حکومت است». با این حال، او تأکید کرده بود که این گروه معتقد است سوریه باید یک دولت غیرمتمرکز، متکثر و دموکراتیک باشد تا هویت متنوع کشور در آن به‌طور قانونی حفاظت شود.
مدل سیاسی مشابهی در سال ۲۰۱۳ در منطقه تحت کنترل کردهای سوریه، با تاسیس یک منطقه خودگردان در شمال‌شرق کشور ایجاد شد. ارکان اصلی مدل حکومتی تحت کنترل کردها شامل دموکراسی مشارکتی، حفظ محیط زیست و برابری جنسیتی است. این اصول در منشور قرارداد اجتماعی منطقه تحت کنترل کردها درج شده است. با این حال، درگیریها اجرای این اصول را دشوار کرده‌اند.
درگیریها در نزدیکی سد تشرین، بر روی رودخانه فرات باعث شده است که سد در آستانه فروپاشی قرار گیرد. این موضوع باعث کمبود برق و آب در برخی مناطق تحت کنترل کردهای سوریه شده است. این آسیب‌ها همچنین تهدیدی برای تولید محصولات کشاورزی هستند که برای تامین امنیت غذایی منطقه حیاتی است.
علی دمیر، مدیر عامل سد تشرین، هشدار داده است که درگیریها ممکن است شکستن سد تشرین را به دنبال داشته باشد و این مسئله روی حجم ورودی آب سد طبقا در پایین دست تشرین نیز تاثیر بگذارد. این امر می‌تواند به آسیب‌های محیطی گسترده‌ای منجر شود که حتی فراتر از مرزهای سوریه خواهد بود.
زنان در منطقه تحت کنترل کردهای سوریه همچنین نگرانی‌هایی در مورد از بین رفتن پیشرفت‌های خود در زمینه مشارکت دموکراتیک دارند. این نگرانی‌ها عمدتاً به سیاست‌های هیئت تحریرالشام در مورد زنان در ادلب، که این گروه از سال ۲۰۱۷ در آن حکومت می‌کند، برمی‌گردد.
این سیاست‌ها شامل اجرای شدید قوانین پوشش، محدودیت در رفت و آمد زنان، دسترسی محدود به آموزش و اشتغال، و مجازات‌های سخت برای زنان معترض بود. در طول هفت سال حکمرانی گروه در ادلب، هیچ زنی در رده های بالای حاکمیت حضور نداشته است.
سردار عزیز از مرکز تحقیقات فرانسه در عراق، بر این باور است که الشّرع، به‌عنوان رهبر سیاسی کنونی سوریه «ممکن است اولویت را به ارائه خدمات و توسعه حقوق بشر و دموکراسی بدهد». نگرانی‌های مشابهی از سوی آرون زلین، تحلیلگر از موسسه واشنگتن برای سیاست‌های خاورمیانه نیز مطرح شده است. او می‌گوید «جولانی و نیروهایش همچنان در خلوت خود یک گروه مسلح خودکامه باقی مانده‌اند».
با این حال، زنان کرد مصمم هستند که در آینده حکومتی سوریه نقش داشته باشند. شورای زنان سوریه به‌منظور رسیدن به این هدف، اعلامیه‌ای منتشر کرده است که از تمام نیروهای سیاسی در سوریه خواسته است «مشارکت برابر زنان و تمام گروه‌های مذهبی، فرهنگی و قومی» در حکومت آینده را تضمین کنند.
با این که ترکیه همچنان با هرگونه خودمدیریتی کردها در سوریه مخالف است اما به هیأتی از حزب دم پارتی که طرفدار کردها است، اجازه داد که در تاریخ ۲۷ دسامبر باعبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب پ.ک.ک ملاقات کنند.
این آغاز یک گفت‌وگوی جدید میان ترکیه و پ.ک.ک است که پس از شکست روند صلح قبلی که نزدیک به یک دهه پیش آغاز شده بود، انجام می‌شود. پایان روند صلح قبلی منجر به بروز جنگ‌های شهری نه ماهه در چندین شهر کردستان ترکیه شد.
اما ماهیت این روند جدید هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد تمرکز ترکیه بر نابودی تروریسم و انحلا پ.ک.ک به جای توسعه دموکراسی و صلح است. با این حال، کردها همچنان خوش‌بینانه به این گفت‌وگوها نگاه می‌کنند. پروین بولدان و سری ثریا اویندر، نمایندگان حزب دم پارت ، در بیانیه‌ای کتبی در تاریخ ۳۰ دسامبر گفتند که به این گفت‌وگوها خیلی بیشتر، نسبت به مذاکرات قبلی امیدوار هستند.
اخیراً، مظلوم کوبانی یا مظلوم عبدی، فرماندهنیروهای دموکراتیک سوریه با مسعود بارزانی، رئیس پیشین منطقه کردستان عراق دیدار کرد. آن‌ها در این دیدار، بر پیگیری یک روند انتقالی مسالمت‌آمیز با دمشق تاکید کردند. با توجه به ارتباط نزدیک بارزانی با ترکیه، به نظر می‌رسد این دیدار همچنین به فرآیند جدید صلح کردها در ترکیه مرتبط باشد.
اینکه آینده کردها در سوریه چگونه خواهد بود، کاملا با حل مسئله کردها در ترکیه پیوند خورده است. به زودی روشن خواهد شد که سرنوشت سوریه، ترکیه و کردها در این منطقه چه خواهد شد.
منبع: نشریه کنورسیشن آمریکا
نظر شما