به گزارش کردپرس، مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان، اخیراً در یک مصاحبه یک‌ساعته درباره آخرین تحولات خاورمیانه صحبت کرد. او نسبت به تهدید مداوم داعش هشدار داد و تأکید کرد که نیروهای پیشمرگه منطقه او «آماده و حتی فراتر از آماده» هستند تا در صورت احیای قدرت داعش، دوباره با آن بجنگند.

احزاب سیاسی قدرتمند در بغداد، که به روی کار آمدن دولت مرکزی فعلی کمک کرده‌اند، مدت‌هاست که برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق فشار می‌آورند. این نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۴ برای کمک به مبارزه با داعش وارد عراق شدند و مأموریت رزمی خود را رسماً در دسامبر ۲۰۲۱ پایان دادند اما همچنان برای آموزش و مشاوره به نیروهای امنیتی عراق و کردستان باقی ماندند. ایالات متحده در سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که صدها نیروی خود را تا سپتامبر ۲۰۲۵ از عراق خارج خواهد کرد، در حالی که برخی از آن‌ها، احتمالاً در اربیل کردستان عراق، باقی خواهند ماند تا حداقل تا سپتامبر ۲۰۲۶ از عملیات ضد داعش در سوریه حمایت کنند.

با این حال، سقوط ناگهانی حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه در اوایل دسامبر ۲۰۲۴، ظاهراً اشتیاق بغداد برای اخراج نیروهای آمریکایی کاهش داده است. اکنون، شورشیان تحت رهبری احمد الشرع، که پیش‌تر رئیس گروه اسلام‌گرای تحریر الشام بود، در دمشق به قدرت رسیده‌اند، که این مسئله باعث نگرانی بغداد شده است.

ایالات متحده حداقل ۲۰۰۰ نیرو در شمال شرق سوریه تحت کنترل کردها دارد و از سال ۲۰۱۴ از نیروهای دموکراتیک سوریه تحت رهبری کردها علیه داعش حمایت کرده است.  نیروهای دموکراتیک سوریه در سال ۲۰۱۹ تمامی سرزمین‌های سوریه‌ای را که داعش به قلمرو خلافت خود ضمیمه کرده بود، آزاد کرد. از آن زمان، هزاران جنگجوی داعش و خانواده‌هایشان در اردوگاه‌ها، مراکز بازداشت و زندان‌های تحت کنترل  نیروهای دموکراتیک سوریه گرفتار شده‌اند. بقایای داعش در گذشته تلاش کرده‌اند که این زندانیان را آزاد کنند و مجدداً گروه خود را سازمان‌دهی کنند.  نیروهای دمورکاتیک سوریه مدت‌هاست هشدار داده است که حملات ترکیه و شبه‌نظامیان تحت حمایت آن، منابع محدود این نیرو را از محافظت از این اردوگاه‌ها منحرف می‌کند.

داعش از پایگاه خود در شرق سوریه، در طول جنگ داخلی در این کشور، به عراق حمله کرد و بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ یک‌سوم خاک عراق را تحت کنترل خلافت خود قرار داد. ایالات متحده پس از آنکه داعش اقلیت ایزدی سنجار را هدف نسل‌کشی قرار داد و در اوت ۲۰۱۴ اربیل را تهدید کرد، وارد عمل شد. در طول این جنگ، نیروهای پیشمرگه، که بغداد مدت‌ها از تأمین سلاح‌های مدرن برای آن‌ها خودداری کرده بود، در برابر داعش در شمال ایستادگی کردند و از منطقه نفت‌خیز کرکوک نیز محافظت کرده و مسیرهای مهمی را برای آزادسازی نهایی شهر موصل توسط عراق تأمین کردند.

امروز،  نیروهای دموکراتیک سوریه بار دیگر تحت حملات ترکیه و شبه‌نظامیان سوری تحت حمایت آن قرار دارد که تحت نام ارتش ملی سوریه فعالیت می‌کنند. در همین حال، مقامات جدید سوریه به رهبری الشرع—که هرچند ظاهراً فقط برای یک دوره انتقالی، از رهبر عملی سوریه به رئیس‌جمهور این کشور تبدیل شده،—تمایلی به پذیرش خودگردانی یا کیان مستقل برای کردهای سوریه ندارند. علاوه بر این، دمشق نمی‌خواهد که  نیروهای دموکراتیک سوریه به عنوان یک نیروی نظامی مستقل خارج از ارتش جدید سوریه باقی بماند یا یک بلوک نظامی جداگانه در داخل آن تشکیل دهد.

اختلافات میان حزب دموکرات کردستان و حزب حاکم اتحاد دموکراتیک در سوریه

حزب دموکرات کردستان  به رهبری بارزانی و حزب حاکم اتحاد دموکراتیک یا  (PYD) در منطقه کردستان سوریه در گذشته با یکدیگر اختلافاتی داشته‌اند.  PYD و شاخه نظامی آن یعنی یگان‌های مدافع خلق یا  (YPG)، که اکنون ستون فقرات نیروهای دموکراتیک سوریه محسوب می‌شود، از انشعابات حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک هستند. ترکیه و  پ.ک.ک  از سال ۱۹۸۴ درگیر جنگی طولانی بوده‌اند و آنکارا مدت‌هاست که این گروه را یک سازمان تروریستی می‌داند و اینکه تفاوتی میان PKK و YPG قائل  نیست و YPG را نیز یک تهدید امنیتی قلمداد می‌کند. مظلوم عبدی برای چندین دهه عضو پ.ک.ک بود اما در سال‌های اخیر در مبارزه مشترک با داعش، به‌طور گسترده با ایالات متحده همکاری کرده است.

دیدار بارزانی و عبدی در اربیل

در تحولی مهم، بارزانی اخیراً میزبان عبدی در دفتر خود در اربیل بود و درباره آینده کردهای سوریه با او دیدار دوستانه‌ای داشت. رهبر  حزب دموکرات در مصاحبه اخیر خود فاش کرد که به فرمانده  نیروهای دموکراتیک سوریه توصیه کرده است که «تسلیم نشود، راه گفت‌وگو را در پیش بگیرد، از هرگونه نفوذ خارجی فاصله بگیرد و مواضع کردها را یکپارچه کند.» بارزانی بر این باور است که زمان آن رسیده است که  پ.ک.ک، «کردهای سوریه را به حال خود بگذارد تا خودشان درباره آینده‌شان تصمیم بگیرند»، زیرا حضور  «پ.ک.ک بهانه‌ای برای مداخله ترکیه» فراهم می‌کند. عبدی پیش‌تر اعلام کرده بود که جنگجویان کرد غیرسوری، از جمله اعضای  پ.ک.ک، در صورت برقراری آتش‌بس کامل با ترکیه و شبه‌نظامیان متحد آن، سوریه را ترک خواهند کرد.

نگرانی‌ها درباره حملات ترکیه و احتمال بازگشت داعش

ترکیه و ارتش ملی سوریه همچنان به حملات خود علیه  نیروهای دموکراتیک سوریه ادامه می‌دهند و در این میان، غیرنظامیان نیز کشته می‌شوند. اگر این درگیری ادامه یابد، خطر احیای داعش که می‌تواند سوریه و کل منطقه را تهدید کند، بیشتر خواهد شد. ترکیه از دمشق خواسته است که کنترل اردوگاه‌ها و زندان‌های تحت اداره  نیروهای دموکراتیک سوریه را که اعضای داعش در آن نگهداری می‌شوند، به دست گیرد. اما مشخص نیست که دمشق چگونه می‌تواند این کار را بدون رسیدن به توافق و هماهنگی با  نیروهای دموکراتیک سویریه انجام دهد. تنها راه این است بخواهد خطر فرار شمار زیادی از این زندانیان را به جان بخرد.

آینده کردهای سوریه و نقش کردستان عراق

به طور کلی، دمشق مخالف پذیرش یک نظام فدرالی در ساختار جدید سوریه است. با توجه به سابقه طولانی سرکوب کردهای سوریه توسط حکومت‌های پیاپی، آن‌ها به درستی نگران هستند که تمرکز مجدد قدرت در دمشق چه تأثیری بر آینده و دستاوردهایشان خواهد داشت.

بارزانی در مصاحبه‌اش گفت که کردستان عراق می‌تواند نقش مهمی در کمک به اتحاد جناح‌های سیاسی کردهای سوریه و مذاکره درباره آینده آن‌ها در چارچوب سوریه جدید با دمشق ایفا کند. زمانی که از او پرسیده شد آیا کمک نظامی ارائه خواهد کرد، بارزانی ابراز امیدواری کرد که «نه آن‌ها و نه ما مجبور به استفاده از نیروی نظامی نشویم.» همچنین، در پاسخ به اینکه آیا ممکن است پیشمرگه‌ها را برای کمک به کردهای سوریه در صورت مواجهه با ظلم و ستم اعزام کند، بارزانی گفت: «صراحتاً، نه فقط کردها، بلکه هر انسانی که در معرض ظلم قرار گیرد، اگر بتوانیم کمک کنیم، بدون تردید کمک خواهیم کرد».

اهمیت استراتژیک کردستان عراق برای ثبات منطقه

این اظهارات بر اهمیت استراتژیک کردستان عراق و نقش مثبت آن در ثبات منطقه تأکید می‌کند. اربیل می‌تواند نقش دیپلماتیک قابل‌توجهی در حل‌وفصل مسائل میان کردهای سوریه، دمشق و ترکیه ایفا کند. در بدترین سناریو، اگر بار دیگر درگیری در سوریه آغاز شود و داعش تلاش کند خود را بازسازی کند، کردستان عراق آماده است تا دوباره با آن مقابله کند. به همین دلیل، این منطقه همچنان یک دارایی استراتژیک ماندگار و شریکی قابل‌اعتماد برای واشنگتن در این بخش پرآشوب از جهان باقی می‌ماند.

منبع: مجله فوربز آمریکا