به گزارش کردپرس، مقامات دولت دونالد ترامپ، در هفته های بعد از انتخاب رسمی احمد الشرع به عنوان رئیس جمهور موقت سوریه اقدامات یا واکنش هایی داشته اند که نشاندهنده بازترسیم مواضع این کشور نسبت به کشور سوریه، بعد از سقوط حکومت بشار اسد و روی کار آمدن هیئت تحریرالشام است.
هشدار رسمی درباره خطر حضور شهروندان آمریکایی در سوریه
وزارت خارجه ایالات متحده طی بیانیهای رسمی اعلام کرد که حضور شهروندان آمریکایی در خاک سوریه همچنان با خطرات شدید امنیتی همراه است. در این بیانیه به تهدیدهایی چون تروریسم، آدمربایی، بازداشتهای خودسرانه و درگیریهای مسلحانه اشاره شده و از تمامی اتباع آمریکایی خواسته شده است که فوراً خاک سوریه را ترک کنند.
کاهش بیش از نیمی از نیروهای آمریکایی در مناطق تحت کنترل کردها
همزمان، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده است که در راستای تغییر رویکرد نظامی و تمرکز بر «مقابله هدفمند» با بقایای داعش، نیروهای آمریکایی مستقر در شمالشرق سوریه – عمدتاً در مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) – طی ماههای آینده به کمتر از هزار نفر کاهش خواهند یافت. این تجدید آرایش نظامی، که تحت نظارت ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (CENTCOM) و در چارچوب عملیات ائتلاف بینالمللی علیه داعش صورت میگیرد، شامل انتقال تجهیزات و تجمیع نیروها در چند پایگاه اصلی خواهد بود.
آمریکا: دولت جدید سوریه را بهرسمیت نمیشناسیم
در پی به قدرت رسیدن دولت اسلامگرای جدید در دمشق به رهبری احمد الشرع – که در دسامبر ۲۰۲۴ و پس از سقوط بشار اسد از طریق ائتلافی شورشی روی کار آمد – دولت آمریکا اعلام کرده که این دولت را بهرسمیت نمیشناسد. بهگزارش رویترز، یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته تأکید کرد که تغییر چهره در رأس قدرت بهتنهایی برای مشروعیت بینالمللی کافی نیست و دولت جدید سوریه باید «اقدامات مشخصی در جهت احترام به حقوق بشر، تنوع قومی و مذهبی و قطع ارتباط با گروههای تروریستی» انجام دهد.
سفر دو نماینده جمهوریخواه به دمشق
به نوشته رویترز، در این میان، دو نماینده کنگره از حزب جمهوریخواه – «کوری میلز» از فلوریدا و «مارلین استاتزمن» از ایندیانا – روز جمعه در سفری جنجالی وارد دمشق شدند و با رئیسجمهور احمد الشرع دیدار کردند. میلز و الشراع در نشستی ۹۰ دقیقهای درباره تحریمهای آمریکا و چشمانداز آینده سوریه گفتوگو کردند. قرار است استاتزمن نیز با رئیسجمهور جدید دیدار کند. این سفر با هماهنگی نهادی بهنام «ائتلاف آمریکایی سوری برای صلح و رفاه» انجام شده است.
استاتزمن در واکنش به انتقادات از دیدار با فردی که همچنان تحت تحریم آمریکاست، گفت: «ما باید با هر کسی که بر سر کار است گفتوگو کنیم. همانگونه که دولت ترامپ با برخی رهبران جهان مانند کره شمالی وارد تعامل شد.» او همچنین هشدار داد که اگر واشنگتن منفعل بماند، دمشق ممکن است به سمت چین و روسیه متمایل شود.
دعوت به خویشتنداری از سوی واشنگتن
در کنار این تحولات، دفتر امور خاورنزدیک وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیهای رسمی از تمامی طرفها در سوریه خواست با خویشتنداری از افزایش تنشها جلوگیری کنند. در این بیانیه بر اهمیت کاهش خشونت، احترام به حقوق اقلیتها و بازگشت امن آوارگان تأکید شده است.
بر همین اساس، این تحولات نشان میدهد که ایالات متحده در حال بازتنظیم اولویتهای خود در قبال بازیگران سوری – بهویژه کردها و دولت مرکزی جدید در دمشق – است. این سیاست نه مبتنی بر یک رویکرد روشن و بلندمدت، بلکه بر موازنهای ناپایدار میان منافع ژئوپلیتیک، فشارهای داخلی آمریکا و تحولات میدانی در سوریه استوار است.
برخی کارشناسان معتقدند تحولات اخیر در سوریه و برخی اقدامات و واکنش های آمریکا در این راستا را می توان این طور خلاصه کرد:
۱. عقبنشینی تدریجی از شمالشرق و پیام ضمنی به کردها
کاهش بیش از نیمی از نیروهای آمریکایی در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه (SDF) پیامی روشن به این نیروهاست: آمریکا دیگر حاضر نیست همان سطح از تعهد نظامی گذشته را برای حفظ موجودیت شبهدولتی کردی حفظ کند.
این تصمیم را میتوان در ادامه روند تاریخی نگاه آمریکا به کردها دید؛ واشنگتن همواره آنها را «شریک تاکتیکی» در مبارزه با داعش دانسته، نه متحد راهبردی. اکنون که تهدید داعش در سوریه تا حدی کنترل شده، حمایت از کردها نیز برای آمریکا اولویت پیشین را ندارد.
این رویکرد در تضاد آشکار با خواست کردها برای دریافت ضمانتهای بلندمدت امنیتی و سیاسی است. در واقع، این تغییر موضع، کردها را در برابر تهدیدات احتمالی از سوی دولت مرکزی جدید یا بازیگرانی چون ترکیه آسیبپذیرتر میسازد.
۲. دوگانگی در مواجهه با دولت جدید دمشق
از یک سو آمریکا بهصورت رسمی دولت اسلامگرای جدید سوریه را بهرسمیت نمیشناسد و همچنان بخشی از تحریمهای قبلی را حفظ کرده، اما از سوی دیگر دو نماینده برجسته جمهوریخواه را برای گفتوگو با رهبران جدید به دمشق میفرستد. این دوگانگی را میتوان ناشی از اختلافات درون حاکمیت آمریکا دانست:
- دولت فدرال (وزارت خارجه و پنتاگون) در پی حفظ فشار دیپلماتیک و تحریمها برای کنترل رفتار دولت جدید است
- جمهوریخواهان طرفدار ترامپ در کنگره علاقهمند به آغاز تعامل با دولت جدید برای جلوگیری از نفوذ بیشتر چین و روسیه هستند.
این تعارضات نشان میدهد که واشنگتن هنوز راهبرد واحدی در قبال بوجود آمدن نظم جدید در دمشق ندارد و میان مهار و تعامل در نوسان است.
۳. حفظ حداقل نفوذ از طریق ابزارهای غیرمستقیم
با کاهش نیروهای نظامی و بدون بهرسمیت شناختن رسمی دولت جدید، آمریکا همچنان تلاش میکند از طریق ابزارهایی چون: تحریمهای هدفمند، دیپلماسی پارلمانی (مثل سفر دو نماینده)، ائتلاف با شرکای منطقهای، ابزار حقوق بشری و رسانهای بر روند تحولات سوریه تأثیر بگذارد. این سیاست، نوعی «نفوذ کمهزینه» است که ضمن کاهش تعهدات مستقیم، واشنگتن را از تحولات کلان سوریه حذف نمیکند.
سیاست آمریکا در قبال سوریه پس از سقوط بشار اسد، بر نوعی واقعگرایی محتاطانه و متناقض استوار است. واشنگتن میخواهد از تحولات میدانی عقب نماند، ولی تمایلی هم به درگیر شدن مجدد در بحران سوریه ندارد. این موضوع در اظهارات اخیر دونالد ترامپ و اعلام بی علاقگی او به درگیر شدن عمیق در مسائل سوریه آشکار شده است. با توجه به این مسئله، توافقات اخیر کردها با دولت مرکزی سوریه و شنیده شدن زمزمه توافق کردهای سوریه با دولت ترکیه و کاهش محصوص حملات هوایی ترکیه به مواضع کردها، بویژه در نزدیکی سد تشرین، می توان نتیجه گرفت که کردها هم دیگر شریک اصلی آمریکا در سوریه نیستند، اما رها هم نمیشوند. از نظر دولت ترامپ، دولت جدید دمشق دشمن قطعی نیست، اما متحد هم نیست.
نظر شما