به گزارش کرد پرس، یکی از مهم ترین نشانه های این ضعف، گستردگی راه های غیراستاندارد در سطح استان است. راه هایی که نه تنها از ایمنی لازم برخوردار نیستند، بلکه به سبب نبود کیفیت فنی و نظارت اصولی، به عاملی برای افزایش سوانح و کاهش سطح رفاه اجتماعی بدل شده اند. این وضعیت، بار دیگر اهمیت نقش حیاتی جاده ها و مسیرهای ارتباطی در پیوند دادن مناطق مختلف و ایجاد امکان برای عدالت خدماتی را به رخ می کشد.

کردستان در حالی از داشتن حتی یک کیلومتر آزادراه محروم است که آزادراه ها، ستون فقرات شبکه حمل ونقل سریع و ایمن به شمار می روند. نبود این شاه راه های ارتباطی، علاوه بر کاهش جذابیت استان برای سرمایه گذاران، عملاً زمان و هزینه جابجایی افراد و کالاها را افزایش داده و باعث عقب ماندگی اقتصادی شده است.

همزمان، وضعیت نامطلوب راه های روستایی نیز ضربه ای جدی به پیکره عدالت اجتماعی وارد کرده است. روستاهایی که همچنان از داشتن مسیر مناسب بی بهره اند، نه تنها در انزوای جغرافیایی قرار گرفته اند، بلکه ساکنان آن ها برای دسترسی به ابتدایی ترین خدمات نیز با مشکلات جدی مواجه اند. این شرایط، چالشی اساسی در تحقق توسعه پایدار روستایی و مهار مهاجرت به شهرها ایجاد کرده است.

۸ هزار کیلومتر راه غیراستاندارد؛ بحران زیر پوست جاده ها

بر اساس اظهارات معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان، بیش از ۸ هزار کیلومتر از راه های استان وضعیت غیراستاندارد دارند. این آمار نگران کننده از سوی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور نیز تأیید شده و نشان می دهد ضریب ریسک پذیری جاده های کردستان از میانگین کشوری بالاتر است. این یعنی هر روز تردد در این جاده ها، معادل قدم گذاشتن در مسیری با احتمال بالای حادثه است.

کیومرث حبیبی می گوید که در حالی وجود راه های ارتباطی ایمن یکی از ارکان اساسی توسعه در هر جامعه ای است، نبود آن در کردستان باعث شده مناطق مختلف استان همچنان در انزوا و محرومیت باقی بمانند. توسعه اقتصادی، دسترسی به خدمات آموزشی، بهداشتی، و حتی تبادل فرهنگی، همگی در گرو داشتن راه های مناسب است؛ اما کردستان همچنان از این نعمت اساسی محروم مانده است.

فقدان آزادراه؛ نماد بی توجهی به توسعه متوازن

یکی دیگر از نقاط ضعف جدی زیرساخت های ارتباطی کردستان، نبود حتی یک کیلومتر آزادراه در این استان است. در شرایطی که بسیاری از استان های کشور با احداث آزادراه های چندباندی مسیرهای ارتباطی خود را بهبود بخشیده اند، کردستان هنوز نتوانسته از این امکان بهره مند شود. این مسئله نه تنها باعث کندی جابجایی کالا و مسافر شده، بلکه نقش بازدارنده ای در سرمایه گذاری و توسعه صنایع داشته است.

به گفته حبیبی نبود آزادراه، میزان تصادفات جاده ای را نیز افزایش داده و کیفیت زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است. این موضوع در دهه ۹۰ منجر به آن شد که کردستان رتبه ۲۶ و ۲۷ کشور را از نظر تلفات جاده ای داشته باشد؛ آماری تأسف بار که نتیجه سال ها کم توجهی به حوزه راه سازی و ایمنی جاده ای بوده است.

روستاهایی که هنوز به راه دسترسی ندارند

طبق اعلام معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان، علیرغم احداث ۴۷۵ کیلومتر راه روستایی در سه سال گذشته، هنوز ۲۷ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار در کردستان، از داشتن راه مناسب محروم اند. این در حالی ست که شاخص دسترسی راه روستایی در استان، ۸ درصد پایین تر از میانگین کشوری است.

این شکاف آماری، به خوبی نشان می دهد که اقدامات صورت گرفته کافی نبوده و همچنان بخش بزرگی از جمعیت روستایی استان، در شرایطی دور از عدالت خدماتی به سر می برند.

در چنین شرایطی، نبود راه مناسب تنها به معنای دشواری در تردد نیست؛ بلکه مانعی جدی بر سر راه دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی، بازار فروش محصولات کشاورزی و حتی امدادرسانی در بحران ها به شمار می رود.

هوشمندسازی جاده ها؛ مسکّن موقت یا گامی در مسیر اصلاح؟

گرچه معاون عمرانی استاندار از اقدامات انجام شده در سال های اخیر، نظیر هوشمندسازی جاده ها سخن گفته و کاهش رتبه تلفات جاده ای به جایگاه چهارم را نشانه پیشرفت دانسته است، اما باید توجه داشت که این دستاوردها بدون زیرساخت های مناسب، پایداری نخواهد داشت. فناوری نمی تواند جایگزین آسفالت باکیفیت، طراحی اصولی جاده، یا شبکه حمل و نقل منسجم شود.

واقعیت آن است که کردستان، برای برون رفت از بن بست توسعه ای، نیازمند یک انقلاب زیرساختی است. جاده های غیراستاندارد، روستاهای بدون راه، و نبود آزادراه، تصویر واضحی از نیاز فوری به توجه ویژه دولت، مجلس و نهادهای متولی را ترسیم می کند.

توسعه استان کردستان، با شعار و وعده محقق نخواهد شد؛ بلکه نیازمند بودجه واقعی، برنامه ریزی علمی، و مشارکت هم افزای نهادهای مختلف است. در غیر این صورت، مردم این استان همچنان در جاده های پرخطر، به دنبال سهم فراموش شده خود از توسعه خواهند گشت.