به گزارش کردپرس، دو نفر از مهم‌ترین رهبران کرد در عراق و سوریه تلاش کردند تا پس از سقوط بشار اسد جبهه‌ای متحد میان کردهای سوریه تشکیل دهند. دیدار تاریخی اخیر میان مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان و مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، امیدهایی را برای دستیابی به ایجاد موقعیت مذاکره بهتر از سوی احزاب کردی سوریه با مقامات سنی اسلام‌گرای جدید دمشق به وجود آورده است. با این حال، در میانه شرایط ناپایدار سوریه، ابهامات زیادی همچنان وجود دارد.

مسعود بارزانی در تاریخ 16 ژانویه در دفتر خود در خارج از اربیل، میزبان مظلوم بود. این مذاکرات با حمایت ایالات متحده و پس از مجموعه‌ای از دیدارهای دیپلماتیک میان مقامات آمریکایی، کرد و ترکیه‌ صورت گرفت.

هوشیار زیباری، از رهبران ارشد حزب دموکرات کردستان عراق، در یک پست در شبکه‌های اجتماعی از این دیدار خبر داد. او این ملاقات را «دستاوردی مهم برای تقویت وحدت کردها و بهبود موقعیت آن‌ها در مقابل حاکمان جدید سوریه در دمشق برای انتقال سیاسی مسالمت آمیز» توصیف کرد. دفتر روابط خارجی حزب دموکرات کردستان نیز در توییتر نوشت: «ما متحد ایستاده‌ایم، تفرقه باعث نابودی ما می شود». در این اعلامیه تأیید شد که این جلسه در خارج از اربیل برگزار شده است. مظلوم عبدی نیز در پستی نوشت که این ملاقات «باعث خرسندی» بوده و وحدت کردها و ثبات منطقه‌ای در گروه انجام مسئولیت مشترک است.

وزارت امور خارجه ایالات متحده نیز در 19 ژانویه از این تعامل استقبال کرد و اعلام کرد که «گفت‌وگوی داخلی کردها می‌تواند نقش حیاتی در تقویت انتقال سیاسی جامع و فراگیر در سوریه ایفا کند.» خبر این دیدار و عکسی که عبدی در آن به طور غیرمعمولی در لباس رسمی به جای لباس نظامی ظاهر شده بود، با استقبال مثبت کردها در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. سیروان کاجو، ناظر مسائل کردهای سوریه معتقد بود که این جلسه تاریخی نشان‌دهنده «عطش کردها برای ایجاد وحدت» است.

با این که از این پیشرفت استقبال شده است اما برخی ناظران دیدگاه‌های محتاطانه‌ تری داشتند. رینوار نجم، تحلیلگر کرد هشدار داد که یک جلسه نمی‌تواند «مسائل ریشه‌ای عمیق میان دو طرف را حل کند. این فقط آغاز کار است و بسیاری از مسائل همچنان عامل ایجاد تهدید و خطر است.» او افزود: « نباید انتظار زیادی داشت، اگر سطح انتظارات و دستاوردها با هم همخوانی نداشته باشد عامل ایجاد ناامیدی خواهد شد.»

فعالیت سیاسی کردها در سوریه عمدتاً در دو ائتلاف تقسیم شده است که ریشه در گرایش‌های مختلف ناسیونالیسم کردی دارند. حزب اتحاد دموکراتیک   یا (PYD) و متحدان آن ایدئولوژی‌ای را دنبال می‌کنند که توسط عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک توسعه یافته است و در نهایت خواهان ایجاد فدرالیسم دموکراتیک در داخل سوریه هستند. شاخه مسلح آن یعنی یگان های مدافع خلق یا YPG، ستون فقرات نیروهای دموکراتیک سوریه  تحت حمایت ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.

شورای ممیهنی کرد سوریه  یا  ENKS ارتباط نزدیکی با حزب دموکرات کردستان عراق  و خانواده بارزانی دارد و از حزب اتحاد دموکراتیک به اتهام این که گروه‌های دیگر را به حاشیه رانده و از قدرت کنار گذاشته انتقاد کرده است. تلاش‌های گذشته برای میانجی‌گری بین این دو طرف که توسط بارزانی، ایالات متحده، روسیه و کشورهای اروپایی تسهیل شده بود، نتایج پایداری به دنبال نداشته است. توافق دهوک در سال 2014 ترتیبات تقسیم قدرت میان ائتلاف‌های کردی سوریه برقرار کرد اما هرگز اجرایی نشد.

احزاب کردی در سوریه باید در دوران انتقال قدرت در دمشق جبهه‌ای متحد تشکیل دهند. گروه‌های سنی اسلام‌گرا مانند هیئت تحریر الشام و سایر گروه‌های شورشی مانند ارتش ملی سوریه که تحت حمایت ترکیه هستند، به طور عمده با حکومت غیرمتمرکز مخالف‌اند. اگر کردهای سوریه از نظر سیاسی متحد شوند، حتی اگر نتوانند خودگردانی کامل به دست آورند، شانس بهتری برای تضمین دیگر حقوق فرهنگی و سیاسی  خود خواهند داشت.

همزمانی تعامل داخلی کردها با بازنگری ترکیه رد روابط با کردهای داخل

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و متحدانش به تازگی محدودیت‌ها را در مورد ملاقات با عبدالله اوجالان که در زندانی در ترکیه نگهداری می‌شود، کاهش داده‌اند، به این امید که او بتواند  پ.ک.ک را متقاعد کند که سلاح های خود را زمین بگذارد. احتمالا،ً استراتژی جدید آنکارا جلب حمایت کردها برای تغییرات در قانون اساسی است که به اردوغان اجازه خواهد داد که برای دوره دیگری نامزد شود. حتی با وجود گام‌های اولیه برای مذاکره با  پ.ک.ک، ترکیه و ارتش ملی سوریه همچنان به فعالیت‌های نظامی خود علیه کردهای سوریه ادامه می‌دهند و مخالف هرگونه ایجاد منطقه خودگردان کردی در شمال سوریه هستند.

ایالات متحده از دیگر بازیگران اصلی خارجی در سوریه است که به فراهم کردن زمینه ملاقات بین عبدی و بارزانی کمک کرده است. با این حال، واشنگتن در حال انتقال ریاست جمهور از جو بایدن به ترامپ است. شخصیت‌های کلیدی مانند مایکل والتز، مشاور امنیت ملی و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه جدید آمریکا از ادامه حضور ایالات متحده در شمال شرقی سوریه حمایت می‌کنند. از سوی دیگر، ترامپ خود مخالف استقرار نیروهای آمریکایی در سوریه بوده و ممکن است تیم امنیت ملی خود را مجبور به تغییر سیاست در این خصوص کند.

نتیجه دیدار بارزانی و عبدی

ملاقات بارزانی و عبدی در خارج از شهر اربیل یک گام مثبت به سوی ایجاد جبهه‌ای متحد از کردهای سوریه است. با این حال، هنوز کارهای زیادی باقی است تا دو ائتلاف اصلی کردی در سوریه بتوانند به توافق برسند و راهی برای همکاری پیدا کنند. ترکیه و سایر بازیگران متعدد، از جمله هیئت تحریر الشام، ممکن است تلاش کنند تا با ایجاد موانع در این مسیر، احزاب کردی را تضعیف کنند.

این ملاقات همچنین ایفای نقش اصلی بارزانی را در سیاست کردی منطقه تأیید می‌کند. حتی اگر تلاش‌های او همیشه موفق نبوده باشد، افرادی که بتوانند چنین نفوذ قابل توجهی در میان طیف گسترده‌ای از گروه‌های سیاسی در کشورهای مختلف داشته باشند، بسیار کم هستند. مسعود بارزانی، رهبر 78 ساله حزب دموکرات کردستان، عمدتاً از فعالیت سیاستی روزمره کنار رفته و بسیاری از مسئولیت‌ها را به پسرش مسرور بارزانی، که هم اکنون نخست‌وزیر منطقه کردستان عراق است، واگذار کرده است. غیبت احتمالی بارزانی از صحنه سیاسی- همانگونه که در مورد جلال طالبانی، رهبر فقید اتحادیه میهنی و رئیس جمهور اسبق عراق دیدیم- به شدت احساس خواهد شد.

منبع: امواج مدیا