به گزارش کردپرس، اتحادیه اروپا برخی از تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه، از جمله تحریم‌های مربوط به انرژی، بانکداری و بازسازی را به حالت تعلیق درآورده است. در نتیجه، نفت دوباره از مناطق تحت کنترل کردها در شمال شرق سوریه به سمت مناطق تحت کنترل حاکمان جدید سوریه جریان یافته است.
آخر هفته گذشته، مقامات محلی تحت رهبری کردها ارسال نفت از میدان‌های تحت کنترل خود در شمال شرق را به دولت مرکزی جدید در دمشق آغاز کردند. این اقدام، گامی قابل توجه در جهت برقراری آشتی ملی و شاید ایجاد ثبات پس از دوران بشار اسد تلقی می‌شود. هم‌زمان، وزیر نفت جدید سوریه از شرکت‌های نفتی خارجی خواسته است که با کاهش تحریم‌ها، فعالیت‌های خود را از سر بگیرند.
بااین‌حال، صنعت نفت سوریه پس از ۱۴ سال جنگ، بی‌توجهی و تحریم‌ها دچار بحران شدیدی شده است و افزایش تولید و پالایش، یک چالش عظیم خواهد بود. در همین حال، دمشق در جستجوی بستن قراردادهای واردات جدید نفت از طریق واسطه‌های محلی است تا نیازهای خود را تأمین کند.
دولت جدید سوریه به رهبری هیئت تحریر الشام، با شبه‌نظامیان کرد توافقی را امضا کرده است که به گفته تحلیلگران، می‌تواند زمینه‌ای برای پایان دادن به تجزیه و رقابت بر سر منابع در این کشور باشد؛ عواملی که باعث درگیری‌های مداوم شده‌اند. شمال شرق سوریه تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه است که گاهی از سوی آمریکا حمایت شده‌اند و گاهی نیز واشنگتن آن‌ها را نادیده گرفته است. طبق گزارش منابع عربی، از روز یکشنبه گذشته تاکنون روزانه حدود ۵۰۰۰ بشکه نفت از مناطق کردها به دمشق ارسال شده است. این مقدار هرچند ناچیز است اما برای مصرف دو پالایشگاه مورد استفاده قرار خواهد گرفت و مقامات انتظار دارند که گاز طبیعی نیز به‌زودی وارد مدار شود.
در سال ۲۰۱۳، ذخایر نفتی سوریه حدود ۲.۵ میلیارد بشکه برآورد می‌شد که عمدتاً در شرق این کشور، در امتداد مرز عراق و مقادیر اندکی نیز در مناطق مرکزی قرار داشت. برای مقایسه، سوریه در سال ۲۰۱۰ کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز تولید می‌کرد اما از سال ۲۰۱۴ به بعد، تولید آن تقریباً به صفر رسیده است. دمشق سال‌ها از کمبود شدید نفت و گاز داخلی رنج برده است و بخش عمده‌ای از منابع انرژی این کشور از طریق بازار سیاه تأمین شده است. گزارش‌های رسانه‌های عربی تولید کنونی نفت در سوریه را حدود ۵۰ هزار بشکه در روز برآورد می‌کنند.
این نفت در گذشته نیز به‌صورت پراکنده به حکومت بشار اسد منتقل می‌شد؛ چراکه حتی دشمنان در شرایط جنگی نیز برای کسب درآمد به یکدیگر نیاز دارند. اما در مورد این ۵۰۰۰ بشکه در روز نفتی که به تازگی جریان یافته است، موضوع اصلی مقدار آن نیست، بلکه منشأ و مقصد آن و پیامدهای احتمالی آن در آینده اهمیت دارد.
توافق فعلی فقط سه ماهه است که در واقع تاکتیکی از سوی کردها برای سنجش میزان تمایل دولت جدید دمشق به برقراری صلح با آن‌ها محسوب می‌شود. کردها نه‌تنها تقریباً تمامی منابع نفتی کشور را در اختیار دارند، بلکه کنترل بزرگ‌ترین سد برق‌آبی سوریه را نیز به دست دارند که به شدت نیازمند تعمیر و بازسازی است. اما سوریه در خلأ به سر نمی برد و بازیگران خارجی نیز در این مسئله نقش خواهند داشت.
ترکیه از این توافق خشنود نخواهد بود زیرا تلاش می‌کند کردهای سوریه را سرکوب کند و پیش از این نیز چنین توافق‌هایی را محکوم کرده بود. آنکارا بارها آمریکا را متهم کرده است که از طریق معاملات مشکوک با کردها، در حال سرقت نفت سوریه است. در سال ۲۰۲۰، رسانه‌های ترکیه گزارش دادند که یک شرکت نفتی آمریکایی به نام Delta Crescent Energy با نیروهای SDF توافقی مخفیانه امضا کرده است. همچنین ترکیه از ادعای روسیه حمایت کرده که واشنگتن قصد دارد با تبدیل شمال شرق سوریه به یک "شبه‌دولت"، کنترل نفت این کشور را به دست بگیرد.
توافق سه ماهه کردها نشان‌دهنده اعتماد آن‌ها به دولت جدید سوریه نیست بلکه بیشتر منعکس‌کننده نگرانی آن‌ها از مداخله ترکیه است. در حال حاضر، به نظر می‌رسد که بیشتر تحولات سوریه تحت تأثیر آنکارا خواهد بود، چراکه روسیه عمدتاً سوریه را رها کرده و تمرکز خود را به لیبی و سودان معطوف کرده است و اسرائیل نیز همچنان به اقدامات خود در منطقه ادامه می‌دهد.
تحولات مربوط به دو گروه کرد مخالف، یعنی SDF و حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک نیز قابل توجه است. این هفته، عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک.ک که در زندان ترکیه به سر می‌برد، از این گروه خواست تا سلاح‌های خود را زمین بگذارد و پ.ک.ک منحل شود. با این حال نیروهای دموکراتیک سوریه این درخواست را رد کرد؛ که در صورت پذیرش آن توسط نیروهای دموکراتیک سوریه، یک پیروزی بزرگ برای اردوغان محسوب می‌شد.
هیئت تحریریه مجله اویل پرایس
نظر شما