سیستم اعلام حریق چیست و چگونه کار می کند؟

سیستم اعلام حریق به مجموعه ای از دستگاه های الکترونیک گفته می شود که با کمک یکدیگر کار می کنند و به محض بروز آتش و حریق، می توانند سیستم آژیر و اعلام حریق را فعال کرده تا در مواقع اضطراری خطرات به وجود آمده را به افراد حاضر در محیط اعلام کنند. وجود این سیستم در هر محیطی آنقدر الزامی است که اگر وجود نداشته باشد و حریق رخ بدهد، احتمال آتش سوزی جدی و به خطر افتادن جان و مال مردم وجود خواهد داشت. یک سیستم اعلام حریق از 4 بخش مختلف تشکیل شده که شامل تشخیص، هشدار، نظارت و کنترل هستند که هر مرحله اهمیت خاص خود را دارد.

سیستم اعلام حریق متعارف چیست؟

یکی از انواع سیستم های اعلام حریق موجود در بازار، سیستم اعلام حریق متفاوت است که با کمک روش شعاعی یعنی اتصال کابل های تک پایه سیم کشی می شود. این نوع سیستم در صورت وقوع آتش سوزی و خطا، تنها می تواند یک منطقه که در آن آتش سوزی یا خطا رخ داده است را شناسایی کند. سیستم های متعارف نمی توانند محل دقیق آتش سوزی را شناسایی کنند و همین موضوع باعث وقت گیر کردن فرآیند اطفای حریق و عیب یابی آن ها می شود. پروسه نصب این سیستم ساده بوده و هزینه اجرایی آن نیز کم است. با این حال اگر عیبی در ساختار سیستم به وجود بیاید، عیب یابی و تعمیرات هزینه بر و زمان بر خواهد بود.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟

نوع دیگری از انواع سیستم اعلام حریق موجود در بازار، سیستم آدرس پذیر است. این نوع سیستم از یک پیکربندی حلقه ای استفاده می کند که تمامی دستگاه های اعلام حریق از جمله آژیرها و چراغ های هشدار را در می گیرد. پیکربندی حلقه ای، کابل کشی کمتر در مقایسه با اعلام حریق متعارف و همچنین شناسایی دقیق محل حریق از جمله ویژگی های این سیستم محسوب می شوند. هر دستگاه در سیستم اعلان حریق آدرس پذیر از یک پروتکل در سطح سیستم استفاده می کند که می تواند پنل اعلام حریق را به خود متصل کند. هر دستگاه یا تشخیص دهنده دارای یک کد اختصاصی است که به عنوان آدرس دستگاه شناخته می شود. پنل اعلام حریق به صورت پیوسته با دستگاه ارتباط برقرار می کند و می تواند آدرس آن ها را هنگام بروز خطا شناسایی کند.

تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف در چیست؟

سیستم اعلام حریق متعارف به عنوان اولین نوع سیستم های اعلام حریق شناخته می شود که در مقایسه با سیستم آدرس پذیر عملکرد ساده‌تری دارد. بسیاری از جزئیات این دو سیستم با یکدیگر متفاوت هستند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

نحوه عملکرد و کارایی

سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر به دلیل کدبندی های اختصاصی عملکرد پیشرفته‌تری را در مقایسه با سیستم های اعلام حریق متعارف از خود نشان می دهند. این نوع سیستم هوشمندانه‌تر عمل کرده و برای نجات جان و مال انسان ها عملکرد بهتری دارد. همه این موارد به دلیل تشخیص سریع موقعیت مکانی حریق می باشد. البته به غیر از حریق، اگر به هر دلیلی مشکلی در این سیستم به وجود بیاید می توان سریع‌تر آن را عیب یابی کرد.

نحوه سیم کشی

یکی از مهم‌ترین مواردی که روی عملکرد سیستم اعلام حریق تاثیر می گذارد، سیم کشی است. سیستم متعارف دارای زون هایی که فقط مدار هستند و برعکس پنل اعلام حریق آدرس پذیر دارای یک مدار ارتباطی بوده که با هر دستگاه میدانی ارتباط مناسبی برقرار می کند. بنابراین، سیم کشی در دستگاه های متعارف پیچیده‌تر است و در مقایسه با مدل های آدرس پذیر هزینه بیشتری را به همراه دارد. این موضوع مزیت سیم کشی آدرس پذیر را نشان می دهد.

قابلیت تشخیص موقعیت مکانی

از دیگر ویژگی های متفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف می توان به تشخیص موقعیت مکانی اشاره کرد. در سیستم های متعارف چندین دستگاه در یک منطقه وجود دارد که اگر پیامی از هر دستگاه دریافت شود، یک پیام ثابت در پنل کنترل کننده نمایش داده خواهد شد. این بدین معناست که اگر هشدار به صدا در بیاید، منطقه هشدار نمایش داده می شود؛ نه موقعیت مکانی. این در حالی که سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر به دلیل اینکه آدرس اختصاصی برای هر دستگاه دارند، امکان تشخیص موقعیت مکانی را فراهم می کنند. این موضوع می تواند نقش بسیار مهمی را در امدادرسانی سریع داشته باشد و در عین حال خطرات به وجود آمده را به حداقل برساند.

هزینه های اجرایی

از دیگر تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف در هزینه هایی اجرایی ان ها است. بدون شک خرید و اجرای یک سیستم اعلام حریق متعارف هزینه کمتری در مقایسه با سیستم اعلان حریق آدرس پذیر داشت. با این حال به دلیل اینکه نیاز به کابل کشی و سیم های بیشتری برای اعلام حریق متعارف است، پروسه اجرای آن طولانی‌تر بوده و از جهاتی به صرفه نیست. این در حالی است که برای سیستم های آدرس پذیر نیاز به سیم کشی کمتری است؛ اما به دلیل به کار رفتن دستگاه های کدبندی شده و پیشرفته قیمت این سیستم ها بالاتر است. با این وجود به دلیل عملکرد بهتر یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و هوشمندانه‌تر در آینده و دراز مدت این سیستم ها به صرفه‌تر هستند.

سخن پایانی

سیستم اعلام حریق در دو نوع متعارف و آدرس پذیر در بازار موجود است که باید بر اساس نیاز محیط و شرایط آن هر یک از آن‌ها را انتخاب نمود. به طور کلی، هنوز هم اعلام حریق متعارف در محیط های کوچک و با هزینه های کمتر مناسب است؛ اما زمانی که نیاز به نصب سیستم های اعلام هوشمند با امکانات کامل باشد و بخواهیم از اتفاقات به وجود آمده در هر دستگاه مطلع شویم، باید از اعلام حریق آدرس پذیر استفاده نمود. اگرچه هزینه هوشمندسازی سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر در مقایسه با متعارف بیشتر است؛ اما در دراز مدت می تواند از نظر اقتصادی به صرفه نیز باشد.