به گزارش کرد پرس، براساس آخرین داده های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، آمار ابتلا به برخی بیماری ها مانند سرطان معده، فشار خون و چاقی در کردستان نگران کننده و بالاتر از میانگین کشوری اعلام شده است.
سرطان معده، به عنوان یکی از کشنده ترین انواع سرطان، در کردستان با شیوعی فراتر از میانگین کشوری در حال گسترش است. عواملی چون الگوی تغذیه ای سنتی با مصرف بالای نمک و ترشیجات، استفاده از آب های زیرزمینی آلوده به نیترات در مناطق روستایی، و نبود آگاهی کافی درباره علائم اولیه بیماری، در کنار هم بحران سلامت خاموشی را رقم زده اند.
به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان، سالانه چیزی حدود هفت هزار تا هفت هزار و ۲۰۰ نفر در استان به دلایل مختلف فوت می کنند که بیشترین موارد فوتی به بیماری های قلبی، عروقی برمی گردد و فوتی های ناشی از سرطان ها، حوادث و زمان تولد، در رتبه های بعدی بیشترین دلایل مرگ و میر هستند.
فرزام بیدار پور ادامه داد که در بحث سرطان معده، آمار استان نسبت به دیگر استان ها بالاتر است که به شیوه زندگی و تغذیه، از جمله مصرف زیاد نمک، ترشیجات و آب چاه خانگی (بیشتر در روستاها) مربوط است.
ریشه این معضل نه تنها در فقر امکانات بهداشتی، بلکه در بافت فرهنگی و سبک زندگی منطقه نهفته است. در غیاب برنامه های هدفمند پیشگیری، آموزش عمومی و غربالگری به موقع، اغلب بیماران در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شوند؛ جایی که درمان دشوار، پرهزینه و کم اثرتر است.
مقابله با این بحران، مستلزم نگاهی چندبعدی و پایدار به سلامت عمومی در منطقه است؛ نگاهی که فراتر از درمان، بر پیشگیری و فرهنگ سازی تمرکز دارد.
چاقی و اضافه وزن؛ روندی هشداردهنده
با وجود شرایط جغرافیایی کوهستانی استان کردستان که می تواند زمینه ساز فعالیت فیزیکی بالاتر باشد، آمارها از پایین بودن سطح تحرک فیزیکی در میان مردم این منطقه حکایت دارد. بر اساس داده های رسمی، ۵۶ درصد افراد بالای ۱۸ سال در کردستان دچار اضافه وزن هستند؛ رقمی که از میانگین کشوری (۵۲ درصد) بالاتر است. این مسئله نشان دهنده یک ناهماهنگی نگران کننده میان ویژگی های طبیعی منطقه و سبک زندگی ساکنان آن است.
به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان عوامل اصلی این وضعیت را می توان در سبک زندگی کم تحرک، مصرف زیاد چربی ها و روغن های حیوانی و کمبود مصرف سبزیجات جستجو کرد.
بیدارپور ادامه داد که این الگوی تغذیه ای و رفتاری نه تنها بر شاخص توده بدنی افراد تأثیر منفی می گذارد، بلکه زمینه ساز بروز بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری های قلبی و فشار خون نیز خواهد بود.
ضروری است تا با سیاست گذاری های بهداشتی، آموزش های عمومی و تقویت زیرساخت های ورزشی و تفریحی، اصلاح سبک زندگی در دستور کار قرار گیرد تا از گسترش این روند نگران کننده جلوگیری شود.
فشار خون بالا؛ پیامد مستقیم مصرف نمک زیاد
یکی از چالش های جدی سلامت در استان کردستان، شیوع بالای فشار خون است؛ مشکلی که ارتباط مستقیمی با الگوی مصرف نمک در میان مردم دارد و بر اساس اظهارات بیدارپور، میانگین مصرف نمک در استان حدود ۱۲ گرم در روز است، در حالی که مقدار توصیه شده جهانی تنها ۵ تا ۶ گرم است. این اختلاف چشمگیر زنگ خطری برای سلامت عمومی است.
وی معتقد است که مصرف بیش از حد نمک یکی از عوامل اصلی بروز فشار خون بالا و به دنبال آن، بیماری های قلبی - عروقی است. این وضعیت می تواند به افزایش بار مالی نظام سلامت، کاهش کیفیت زندگی و حتی کاهش طول عمر ساکنان منطقه منجر شود.
برای مقابله با این مشکل، اصلاح الگوی تغذیه ای، آموزش عمومی در خصوص مضرات مصرف زیاد نمک، و اعمال سیاست های محدودکننده در حوزه تولید و توزیع مواد غذایی پرنمک ضروری به نظر می رسد. پیشگیری از فشار خون بالا، به مراتب کم هزینه تر و اثربخش تر از درمان عوارض ناشی از آن خواهد بود.
تغذیه نامتعادل؛ چالش پنهان اما جدی
در حالی که استان کردستان از تنوع و غنای گیاهی قابل توجهی برخوردار است، میزان مصرف سبزیجات در این منطقه کمتر از میانگین کشوری گزارش شده است. این در تضاد آشکار با ظرفیت های بومی و طبیعی منطقه است و نشان از شکاف جدی در سبک تغذیه دارد.
در مقابل، مصرف چربی، روغن های محلی و شوریجات در استان بسیار بالا است؛ الگوهایی که در کنار مصرف پایین ماهی منبع ارزشمند اسیدهای چرب امگا ۳، می توانند تأثیرات منفی چشم گیری بر سلامت عمومی داشته باشند.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان در این باره نیز می گوید چنین رژیمی خطر ابتلا به بیماری های گوارشی، قلبی و التهابی را افزایش می دهد و سلامت درازمدت جمعیت را به خطر می اندازد.
به گفته بیدارپور اصلاح عادات غذایی از طریق آموزش، افزایش دسترسی به منابع غذایی سالم، و ترویج سبک تغذیه متعادل مبتنی بر ظرفیت های بومی، می تواند گام مؤثری در بهبود وضعیت سلامت عمومی استان باشد.
آلودگی هوا؛ مرگی خاموش در سنندج
شهر سنندج به دلیل توپوگرافی خاص خود، که حالت کاسه ای دارد، مستعد تجمع آلاینده های جوی است؛ پدیده ای که به ویژه در فصول سرد و کم باد تشدید می شود. منابع اصلی آلودگی هوا در این شهر شامل خودروهای فرسوده، صنایع پتروشیمی، کارخانجات و مصرف بالای دخانیات هستند. این عوامل، در کنار ویژگی های طبیعی منطقه، شرایط نگران کننده ای برای سلامت عمومی ایجاد کرده اند.
در سال ۱۴۰۲، مرگ ۲۳۶ نفر در سنندج مستقیماً به آلودگی هوا نسبت داده شده است؛ این آمار را بیدارپور اعلام می کند و همین مسئله نشان می دهد که اهمیت این بحران زیست محیطی و انسانی دوچندان است و برای مقابله مؤثر با این وضعیت، ضروری است سهم هر یک از منابع آلاینده به صورت دقیق و علمی شناسایی شود تا بتوان سیاست های هدفمند و عملی برای کاهش آلودگی تدوین و اجرا کرد.
به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان اتخاذ رویکردی علمی در پایش آلودگی، نوسازی ناوگان حمل ونقل، تقویت زیرساخت های صنعتی پاک، و فرهنگ سازی درباره مضرات مصرف دخانیات، از جمله اقدامات کلیدی برای بهبود کیفیت هوای این شهر است.
آگاهی پایین سلامت؛ زمینه ساز بحران های بیشتر
یکی از مؤثرترین راهکارها برای ارتقای سلامت عمومی، افزایش سواد سلامت در میان مردم است. در شرایطی که اطلاعات پزشکی به سرعت در فضای مجازی گسترش می یابد، نبود آگاهی کافی می تواند افراد را در معرض اطلاعات نادرست قرار دهد. بسیاری از مردم به توصیه های غیرعلمی اعتماد می کنند یا بدون مشورت با پزشک از داروهای تجویزی استفاده می نمایند؛ رفتاری که سلامت فردی و جمعی را به خطر می اندازد.
بیدارپور در این رابطه می گوید که این وضعیت نه تنها احتمال بروز عوارض دارویی، مقاومت آنتی بیوتیکی و درمان های ناکارآمد را افزایش می دهد، بلکه فشار مضاعفی را بر نظام سلامت وارد می کند. هزینه های درمانی بالا، مراجعات غیرضروری و بار اضافی بر مراکز درمانی، از پیامدهای مستقیم این ناآگاهی است.
وی معتقد است که ارتقای سواد سلامت از طریق آموزش عمومی، استفاده از رسانه های معتبر و گسترش دسترسی به منابع علمی قابل اعتماد، می تواند نقش تعیین کننده ای در پیشگیری، تشخیص به موقع و مدیریت صحیح بیماری ها داشته باشد. این مسأله، پیش نیاز یک جامعه سالم و نظام سلامت کارآمد است.
به گفته معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان وضعیت سلامت در استان کردستان از جنبه های مختلفی نگران کننده است. شیوع بالای بیماری هایی مانند سرطان معده، چاقی، فشار خون بالا و آثار مخرب آلودگی هوا زنگ خطری برای مسئولان و جامعه محسوب می شود. مجموعه ای از عوامل زیست محیطی، سبک زندگی ناسالم و ناآگاهی بهداشتی، شرایط سلامت عمومی را به چالش کشیده اند.
برای عبور از این بحران، مجموعه ای از اقدامات مانند اصلاح الگوی تغذیه از طریق آموزش و مداخلات هدفمند، افزایش فعالیت بدنی با توسعه زیرساخت های ورزشی و ترویج ورزش همگانی، کاهش مصرف نمک و چربی با سیاست گذاری در تولید و عرضه مواد غذایی، مدیریت منابع آلاینده هوا با نوسازی ناوگان حمل ونقل و نظارت بر صنایع، ارتقای سواد سلامت از طریق آموزش های رسمی و اطلاع رسانی در رسانه ها و شبکه های اجتماعی و همچنین تقویت برنامه های غربالگری و پیشگیری به ویژه در حوزه هایی چون فشار خون، دیابت و سرطان ضروری است.
نظر شما