کردپرس

این روزها زیاد درباره‌ی مشروعیت پارلمان اقلیم کردستان صحبت می‌شود، به‌ویژه با توجه به این‌که وظایف خود را به طور کامل انجام نداده است. در این یادداشت می‌خواهم این موضوع را برای همه روشن کنم.

براساس مفاد قانون شماره (۱) سال ۱۹۹۲، اصلاحیه قانون انتخابات پارلمان کردستان عراق، به‌ویژه مواد (۴۶، ۴۷، ۴۸ و ۴۹) و همچنین مواد (۳، ۴، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴) از آیین‌نامه داخلی پارلمان، پارلمان کردستان باید ظرف مدت ۱۰ روز نخستین نشست خود را در اربیل و رأس ساعت ۱۲ ظهر برگزار کند، پس از صدور فرمان ریاستی. در صورتی که دعوت‌نامه رسمی صادر نشود، پارلمان به‌صورت خودکار پس از پایان مهلت قانونی دوره‌ی پیشین برای انجام سه وظیفه‌ی زیر تشکیل جلسه می‌دهد:

۱. ادای سوگند اعضای منتخب پارلمان

۲. انتخاب هیئت رئیسه‌ی پارلمان شامل رئیس، معاون و دبیر

۳. تعیین دوره‌های قانون‌گذاری پارلمان (که در ماده هفتم آیین‌نامه داخلی مشخص شده‌اند)

در روز دوشنبه، دوم دسامبر ۲۰۲۴، نشست نخست پارلمان برای اجرای این وظایف برگزار شد که در بالا به آن‌ها اشاره شد. این نشست به ریاست مسن‌ترین عضو، آقای محمد سلیمان محمد از لیست جنبش نسل نو، برگزار گردید.
اعضای منتخب دوره ششم پارلمان کردستان سوگند قانونی یاد کردند و به عنوان عضو پارلمان در دوره جدید شناخته شدند.

اما پیش از آن‌که پارلمان بتواند تمامی وظایف خود را به انجام برساند، به‌دلیل عدم توافق میان دو فراکسیون اصلی، نصاب قانونی شکسته شد و به همین خاطر پارلمان نتوانست دیگر وظایف خود را اجرا کند. تاکنون نیز پارلمان نتوانسته نشست دیگری برگزار کند و وظایف خود را کامل نماید.
به این ترتیب، نشست اول پارلمان نیمه‌کاره باقی ماند، این اقدام، تفسیر و ترفندی جدید به‌منظور دور زدن حکم دادگاه فدرال به شماره (۵۵/فدرالی/۲۰۱۰) به‌شمار می‌رود، که طی آن، نشست برگزارشده‌ی مجلس نمایندگان عراق غیرقانونی اعلام شد، و رئیس موقت پارلمان عراق موظف شد مجلس را برای آغاز به کار و انجام وظایف قانونی خود دعوت کند، از جمله وظایف نشست اول.

براساس بند چهارم-۱ از ماده ۱۰ قانون ریاست اقلیم کردستان عراق شماره (۱) سال ۲۰۰۵ (اصلاح‌شده)، رئیس اقلیم اختیار این را دارد که در موارد زیر پارلمان را منحل کند:
اول: اگر ظرف مدت ۴۵ روز، نصاب قانونی برای تشکیل جلسه نخست دوره‌ی پارلمانی جدید حاصل نشود.

با توجه به توضیحات بالا و با این استدلال که جلسه نخست پارلمان همه وظایف خود را انجام نداده، می‌توان آن را انجام‌نشده در نظر گرفت. از سوی دیگر، مهلت زمانی اشاره‌شده در قانون ریاست اقلیم نیز گذشته است. بنابراین رئیس اقلیم باید فرمان انحلال پارلمان را صادر کند، چراکه پارلمان از نظر قانونی نامشروع است و باید آمادگی برای برگزاری انتخابات جدید فراهم شود.