به گزارش کردپرس، پس از آنکه عبدالله اوجالان، رهبر در بند پ.ک.ک خواستار آن شد که حزب کارگران کردستان یا (پ.ک.ک) پس از بیش از چهار دهه درگیری خونین با دولت ترکیه و کشته‌شدن ده‌ها هزار نفر، سلاح‌های خود را زمین بگذارد و منحل شود، نگاه‌ها بلافاصله به سوی مرزهای سوریه دوخته شد.
شمال‌شرقی سوریه عمدتاً تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) قرار دارد؛ نیرویی نظامی تحت رهبری کردها که ترکیه در یک دهه گذشته بارها با آن وارد نبرد شده است. رهبری این نیرو با یگان‌های مدافع خلق (YPG) است؛ گروهی که ترکیه آن را شاخه‌ای از پ.ک.ک و سازمانی «تروریستی» می‌داند، اما ایالات متحده از آن برای مقابله با داعش در سوریه حمایت کرده است.
پس از سقوط دولت بشار اسد در ماه دسامبر 2024، SDF وارد مذاکره با دولت جدید سوریه، که تحت حمایت ترکیه بر سر کار آمده، شده است. این گفت‌وگوها درباره نقش آینده SDF در ساختار نظامی سوریه متحد و نحوه اداره مناطق شمال‌شرقی کشور جریان دارد.
پایان جنگ، اما نه برای همه
به گفته تحلیل‌گران، حذف پ.ک.ک از معادله می‌تواند روند ادغام SDF در ساختار جدید دمشق را تسهیل کند.
ولادیمیر فان ویلگنبورگ، تحلیل‌گر مسائل کردها مستقر در اربیل عراق، در این‌باره به الجزیره گفت: «برای SDF، این موضوع گفت‌وگو با دولت دمشق را ساده‌تر کرده و به کاهش تنش با ترکیه نیز کمک می‌کند.»
با آنکه SDF ادعاهای ترکیه درباره وابستگی‌اش به پ‌ک‌ک را رد می‌کند، اما کارشناسان می‌گویند این دو گروه روابط نزدیکی دارند.
مظلوم عبدی، فرمانده SDF، از تصمیم پ‌ک‌ک برای خلع سلاح استقبال کرده، اما اعلام کرده که این تصمیم شامل نیروهای او در سوریه نمی‌شود و SDF قصد خلع سلاح ندارد. با این حال، این تحول می‌تواند انگیزه‌ای باشد برای هماهنگ‌سازی ساختار نظامی و حکومتی SDF – موسوم به اداره خودگردان شمال و شرق سوریه با دولت جدید دمشق.
سخنگوی اداره خودگردان نیز در گفت‌وگو با الجزیره گفت: «اداره خودگردان در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نمی‌کند.»
SDF بلافاصله پس از سقوط حکومتاسد، با گروه‌های سوری مورد حمایت ترکیه درگیر شد و همچنان هدف حملات هوایی ارتش ترکیه قرار دارد.
فشار فزاینده برای مذاکره
SDF در حالی وارد مذاکرات با دولت جدید سوریه به رهبری احمد الشرع شده که فشار خروج احتمالی نیروهای آمریکایی از شمال‌شرق سوریه بر آن افزایش یافته است. بدون حضور نظامی آمریکا، این نیرو نگران افزایش آسیب‌پذیری در برابر حملات ترکیه یا گروه‌های نیابتی آن در سوریه است.
با این حال، به باور تحلیل‌گران، اگر تصمیم پ‌ک‌ک برای خلع سلاح احساس امنیت بیشتری در مرزهای ترکیه با سوریه ایجاد کند، روابط میان ترکیه و SDF نیز می‌تواند بهبود یابد.
توماس پیره، کارشناس سوریه و پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات جهان عرب و اسلامی، به الجزیره گفت: «موضع سخت‌گیرانه ترکیه نسبت به SDF عمدتاً ناشی از نگرانی‌هایش درباره پ‌ک‌ک بود و نه صرفاً به‌دلیل تسلط کردها بر SDF».
او با اشاره به روابط نزدیک ترکیه با مسعود بارزانی و حزب دموکرات کردستان در اقلیم کردستان عراق، افزود: «این روابط نشان می‌دهد که مسئله، کرد بودن نیست بلکه نگرانی از پ‌ک‌ک است.»
احتمال مهاجرت نیروهای پ‌ک‌ک به سوریه
البته این وضعیت جدید به‌معنای آسان بودن مسیر نیست. طبق توافق میان پ‌ک‌ک و ترکیه، برخی از نیروهای این گروه ممکن است به کشورهای ثالث منتقل شوند یا به تبعید بروند. اما اگر برخی از آن‌ها راهی شمال‌شرق سوریه شوند، این نگرانی وجود دارد که ترکیه SDF را پناهگاه جدید پ‌ک‌ک تلقی کند.
به همین دلیل، آنکارا به‌دقت مذاکرات SDF با دمشق را زیر نظر دارد. ارتش ترکیه در گذشته بارها از پهپاد، توپخانه و حملات هوایی علیه نیروهای کرد، از جمله SDF استفاده کرده و به گفته تحلیل‌گران، گزینه‌های نظامی همچنان روی میز است.
آرون لوند، پژوهشگر مؤسسه سنچری اینترنشنال با تمرکز بر سوریه، گفت: «در حال حاضر به نظر می‌رسد ترکیه اجازه داده مذاکرات مسیر خود را طی کند. این مسئله هم به تحولات سوریه مرتبط است و هم به روند خلع سلاح پ‌ک‌ک.»
آینده نامعلوم متحدان پ‌ک‌ک در منطقه
پ‌ک‌ک در گذشته در ترکیه و شمال عراق فعالیت داشته و متحدان آن در مناطقی از سوریه و دیگر کشورها که کردها حضور دارند، فعال بوده‌اند.
به گفته تحلیل‌گران، ممکن است پ‌ک‌ک به‌عنوان یک حزب سیاسی به فعالیت خود ادامه دهد اما اینکه آیا متحدان منطقه‌ای پ‌ک‌ک نیز راه خلع سلاح را در پیش خواهند گرفت، یا همچون SDF در سوریه، تصمیمات مستقلی خواهند گرفت، هنوز مشخص نیست.
منبع: شبکه الجزیره
نظر شما