به گزارش کردپرس، دو ماه و نیم پس از آن‌که عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار حزب کارگران کردستان ترکیه یا (پ‌ک‌ک)، خواستار پایان مبارزه مسلحانه و انحلال این گروه شد، پ‌ک‌ک رسماً اعلام کرد که خود را منحل می‌کند و به چهار دهه درگیری مسلحانه با دولت ترکیه پایان می‌دهد. این گروه از سوی ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود.

در بیانیه‌ پ‌ک‌ک آمده است که روند انحلال با هماهنگی اوجالان انجام خواهد شد و در کنار آن، از مجلس ترکیه خواسته شده تا در به رسمیت شناختن حقوق سیاسی دموکراتیک کردها نقش ایفا کند. اگر این روند به‌طور کامل اجرا شود، تحولی تاریخی نه تنها برای ترکیه، بلکه برای عراق و اقلیم کردستان که از حضور نظامی و سیاسی پ‌ک‌ک آسیب دیده‌اند، رقم خواهد خورد.

در این صورت، ترکیه می‌تواند به عملیات‌های فرامرزی خود در شمال عراق پایان دهد و نیروهای نظامی‌اش را از پایگاه‌های آن منطقه خارج کند؛ اقدامی که منابع کشور را آزاد کرده و شرایط را برای اجرای «طرح راه توسعه» — پروژه‌ای زیربنایی برای اتصال آسیا به اروپا از مسیر عراق — فراهم‌تر خواهد ساخت. همچنین، یکی از نقاط تنش در روابط ترکیه با متحدان غربی‌اش نیز کاهش می‌یابد، چرا که آنکارا مدت‌هاست آمریکا و کشورهای اروپایی را به حمایت ضمنی از پ‌ک‌ک متهم می‌کند.

با این حال، ابعاد زیادی از این روند همچنان مبهم است. به دلیل حساسیت موضوع، دولت ترکیه ارتباطات رسمی خود درباره این روند را به حداقل رسانده و پرسش‌های مهمی بی‌پاسخ مانده‌اند: پ‌ک‌ک چه زمانی، در کجا و به چه کسی سلاح‌های خود را تحویل خواهد داد؟ برای اعضا و رهبران این گروه چه سرنوشتی رقم خواهد خورد؟ وضعیت نیروهای وابسته به پ‌ک‌ک مانند یگان‌های مدافع خلق (YPG) در سوریه چه خواهد شد؟ آیا ترکیه در موضع خود درباره نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و نقش احتمالی آنان در آینده سیاسی سوریه بازنگری خواهد کرد؟

مهم‌ترین پرسش، شاید این باشد که ترکیه در برابر این تحولات چه خواهد کرد. مقام‌های رسمی تأکید دارند که این اقدام، حرکتی یک‌جانبه از سوی پ‌ک‌ک است و هیچ مذاکره‌ای در کار نیست. با این حال، درخواست پ‌ک‌ک برای ورود پارلمان به روند، نشان می‌دهد که ممکن است اصلاحات قانونی یا حتی تغییراتی در قانون اساسی در راه باشد. یکی از گمانه‌زنی‌های مطرح، احتمال حذف محدودیت دوره ریاست‌جمهوری در بسته اصلاحات قانون اساسی است که به رجب طیب اردوغان اجازه می‌دهد بار دیگر برای ریاست‌جمهوری نامزد شود.

انحلال پ‌ک‌ک در شرایطی رخ می‌دهد که نگرانی‌ها درباره عقب‌گرد دموکراتیک در ترکیه افزایش یافته است. هنوز نشانه‌ای وجود ندارد که این روند بخشی از رویکردی جامع و فراگیر برای حل مسئله کردها باشد. با این حال، اگر پایان درگیری‌های مسلحانه تثبیت شود، این تحول می‌تواند یکی از منابع دیرپای تنش سیاسی را از میان بردارد و در بلندمدت، فضای لازم برای شکل‌گیری یک عرصه عمومی دموکراتیک و متکثرتر را فراهم کند — حتی اگر هنوز برای چنین امیدی زود باشد.

موسسه مارشال آلمان