به گزارش کردپرس، زاگرس هیوا، سخنگوی کنگره جوامع دموکراتیک، چتر سیاسی پ.ک.ک هر گونه زمین گذاشتن سلاح از سوی این گروه را رد کرد و بر برداشتن اقدامات ملموس از سوی ترکیه، در برابر اعلام انحلال پ.ک.ک تاکید کرد. زاگرس هیوا در مصاحبه با نشریه هندی نیو ایندیان اکسپرس به سوالات مختلف درباره علت انحلال پ.ک.ک، اقدامات ضروری برای ادامه روند صلح و دیگر مسائل پیرامون این موضوع پاسخ داد:
پرسش: پ‌ک‌ک تصمیم به انحلال و پایان دادن به مبارزه مسلحانه گرفته است. چه زمینه سیاسی منطقه‌ای منجر به این تحول شد؟
زاگرس هیوا: پیش از هر چیز باید تأکید شود که پ.ک.ک هنوز تصمیم به کنار گذاشتن سلاح نگرفته، بلکه تصمیم گرفته است روش مبارزه مسلحانه را کنار بگذارد. این لزوماً به معنای تحویل سلاح‌ها نیست. پ‌ک‌ک تصمیم گرفته آتش‌بس اعلام کند و راهی برای پایان دادن به درگیری مسلحانه با دولت ترکیه بیابد و در عوض، از طریق ابزارهای دموکراتیک و سیاسی در فضایی برابر گفت‌وگو کند. عبدالله اوجالان، مسئولیت تاریخی این مسیر را بر عهده گرفته است.
یکی از دلایل این تحولات، گسترش و تعمیق «جنگ جهانی سوم» است که از دهه ۱۹۹۰ ادامه دارد. روابط هژمونیک در منطقه تغییر کرده‌اند، مرزها در حال بازترسیم‌اند و مسئولیت‌ها بازتوزیع می‌شوند. این تغییرات در ماه‌های اخیر به‌ویژه در غزه، لبنان، سوریه، عراق و قبرس آشکار بوده است. نظام کلاسیک دولت-ملت که تلاش شد در غرب آسیا و عمدتاً تحت کنترل ترکیه ایجاد شود، شکست خورده است.
ما بر این باوریم که به‌ویژه در منطقه‌ای همچون خاورمیانه با تنوع بالای قومی و مذهبی، نظام دولت-ملت منجر به بی‌ثباتی دائمی، بحران و جنگ می‌شود. اکنون آشکار شده که تنها راه دستیابی به ثبات در غرب آسیا، گذار به دموکراتیزاسیون است. بنابراین، فراخوان «صلح و جامعه دموکراتیک» از سوی عبدالله اوجالان، و تصمیم پ.ک.ک برای انحلال، گامی برای خروج از وضعیت دائمی منازعه و ایجاد فضایی برای صلح و سیاست دموکراتیک است.
پرسش: انگیزه پ.ک.ک برای انحلال و پایان دادن به مبارزه مسلحانه چیست؟
زاگرس هیوا: برای درک دلایل این تصمیم باید نگاهی تاریخی داشت. مسأله کرد از زمان تأسیس پ.ک.ک ایجاد نشده، بلکه پ‌ک‌ک خود نتیجه مسأله کرد است. زمانی که عبدالله اوجالان، به پا خاست، موجودیت کردها در آستانه نابودی کامل قرار داشت؛ واژه کردستان گویی از حافظه بشریت محو شده بود. پ‌ک‌ک در آن زمان برای احیای هویت کرد و دمیدن روحی تازه در مبارزه برای برابری و دموکراسی شکل گرفت. خیلی زود آشکار شد که دولت ترکیه با خشونت تمام به مقابله با ملت کرد برخاسته و مبارزه مسلحانه به مسأله بقا تبدیل شده است.
در چنین زمینه‌ای، تصمیم پ‌ک‌ک برای انحلال در دوازدهمین کنگره‌اش و پایان دادن به مبارزه مسلحانه، اقدامی منطقی است. هدف پ‌ک‌ک باز کردن مسیر سیاست دموکراتیک از طریق ابزارهای صلح‌آمیز است. اکنون مهم آن است که از این مسیر جدید بهره گرفته شود. اهمیت اساسی این تحول در آن است که فهمی نو از برابری و دموکراسی از دل این مبارزه زاده شده که بر این تحلیل استوار است: برابری و دموکراسی نمی‌تواند از طریق تحمیل دولت-ملت و خشونت حاصل شود.
پرسش: نمایندگانی مانند دولت باغچلی و حتی رجب طیب اردوغان در ماه‌های اخیر بارها اعلام کرده‌اند که خواهان آغاز دوره‌ای جدید و صلح‌آمیز در روابط ترکیه-کرد هستند. چه عواملی ترکیه را به این نقطه رسانده‌اند؟
زاگرس هیوا: از یک سو، روشن شده که سیاست دولت ترکیه در قبال کردها و جنبش آزادی کردستان شکست خورده است. نه سیاست انزوا و حبس عبدالله اوجالان در زندان امرالی و نه حملات نظامی تمام‌عیار علیه نیروهای گریلایی و سیاست سرکوب و همانندسازی اجباری علیه مردم، به هدفشان یعنی نابودی کامل نرسیده‌اند.
در عوض، این سیاست‌ها دولت ترکیه را به لبه پرتگاه رسانده‌اند؛ اقتصاد به‌کلی ویران شده، شکاف‌های اجتماعی به‌شدت عمیق شده و فساد سراسر کشور را فراگرفته است. هم‌زمان، تحولات ژئوپلیتیکی نیز در جریان‌اند. نقش ژئوستراتژیک ترکیه در بازطراحی منطقه در حال افول است و این کشور از پروژه‌هایی کلیدی همچون «کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه » کنار گذاشته شده است. همه این‌ها باعث شده‌اند حتی ملی‌گراترین نیروهای درون ساختار قدرت به مهم‌ترین سرمایه تاریخی ترکیه بازگردند: اتحاد نیرومند میان ملت‌های کرد و ترک.
پرسش: عبدالله اوجالان از سال ۱۹۹۹ در جزیره زندان امرالی در ترکیه زندانی است. نقش او در این روند چیست؟
زاگرس هیوا: عبدالله اوجالان آغازگر این روند است. او نه تنها چند ماه اخیر، بلکه از سال ۱۹۹۳ این مسیر را آغاز کرده است. حتی در آن زمان هم اعلام کرد که پ‌ک‌ک نقش تاریخی خود را ایفا کرده و از این پس باید درگیری را در سطحی غیرخشونت‌آمیز ادامه داد.
از آن زمان تا کنون، او بارها مسئولیت تاریخی بر عهده گرفته، گام‌هایی یک‌جانبه همچون اعلام ۱۲ آتش‌بس را برداشته و همواره تلاش کرده تا روابط کرد-ترک را بازسازی و بازتعریف کند. او کسی است که بنیان تاریخی این روند را بنا نهاده و تنها فردی است که می‌تواند تصمیمات کنگره پ.ک.ک را در عمل به اجرا درآورد.
عبدالله اوجالان چهره، صدا، مذاکره‌کننده اصلی و نماینده کردها است و در پس هدف ایجاد و تحقق یک دموکراسی نوین بین‌المللی ایستاده است.
پرسش: پس از تصمیم پ‌ک‌ک برای انحلال و پایان مبارزه مسلحانه – که البته گفتید هنوز به‌طور کامل سلاح‌ها را زمین نگذاشته‌اند – چه گام‌هایی برای موفقیت این روند ضروری است؟
زاگرس هیوا: تاکنون، تمام گام‌ها به‌صورت یک‌جانبه از سوی جنبش آزادی کردستان و به‌عنوان نشانه حسن‌نیت برداشته شده‌اند. هنوز هیچ توافق رسمی یا غیررسمی با دولت ترکیه وجود ندارد. این بدان معناست که اکنون توپ در زمین دولت ترکیه است. این روند در مراحل آغازین خود قرار دارد، اگر نگوییم هنوز آغاز نشده است.
دولت ترکیه اکنون باید نیت صادقانه خود را نشان دهد و گام‌هایی عملی بردارد. نخستین و مهم‌ترین گام، تضمین آزادی فیزیکی کامل رهبر خلق عبدالله اوجالان است. او باید در شرایطی آزاد و سالم قرار گیرد تا بتواند نقش خود را ایفا کرده و این روند را به موفقیت برساند. همچنین لازم است پارلمان ترکیه وارد عمل شود و اصلاحات قانون اساسی را آغاز کند و ابتدایی‌ترین و بنیادین‌ترین حقوق ملت کرد را به رسمیت بشناسد.
پرسش: انتظار شما از جامعه جهانی، به‌ویژه بازیگران آسیایی مانند هند، در قبال این تحولات چیست؟
زاگرس هیوا: برای ما روشن است که از مشارکت هرچه بیشتر بازیگران سیاسی – چه در سطح داخلی و چه بین‌المللی – استقبال می‌کنیم. هرچه مشارکت در این روند گسترده‌تر و متنوع‌تر باشد، پایه‌های صلح و آینده‌ای دموکراتیک مستحکم‌تر خواهد بود.
به‌ویژه کشوری مانند هند که خود ترکیبی از قومیت‌ها، ادیان و باورهای گوناگون است و در مسیر تبدیل‌شدن به یک قدرت جهانی قرار دارد، می‌تواند میانجی ارزشمندی باشد. ضروری است الگوهایی دموکراتیک شکل بگیرند که تمام اقشار جامعه را از نظر سیاسی و اجتماعی دربر بگیرند. هند، که با کردها از منظر فرهنگی و زبانی روابط تاریخی دارد، می‌تواند شریکی مؤثر در هر ابتکار صلحی باشد.
نظر شما