به گزارش کردپرس،  مذاکرات همزمان ترکیه و دمشق با مقامات کرد، نشانه‌هایی از هماهنگی در اهداف کلان دارد. به گفته خبرنگار ارشد نشریه آمریکایی المانیتور، هر دو دولت با اصل خودمختاری دوفاکتوی کردهای سوریه موافق‌اند اما نمی‌خواهند این وضعیت در قانون اساسی جدید سوریه ثبت شود.

 در ادامه روند مذاکرات میان دولت جدید سوریه و اداره خودگردان شمال‌شرق این کشور، یک هیئت بلندپایه از سوی کردهای سوریه روز یک‌شنبه با مقامات مرکزی در دمشق دیدار و درباره اجرای توافق‌نامه ادغام نهادهای خود با ساختارهای دولتی گفت‌وگو کرد. به گزارش المانیتور، این دیدار منجر به توافقی درباره تبادل زندانیان میان نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و دولت مرکزی شد، اقدامی که از آن به‌عنوان نشانه‌ای عملی از پیشرفت مذاکرات یاد می‌شود.

در ماه مارس نیز نیروهای دموکراتیک سوریه با دولت جدید سوریه، که پس از کنار رفتن بشار اسد و قدرت‌گیری ائتلاف اسلام‌گرایان سابق تحت رهبری "هیات تحریر الشام" تشکیل شده، توافق‌نامه‌ای را برای ادغام در ساختارهای رسمی کشور امضا کردند.

پیشرفت واقعی در مسیر عادی‌سازی

امبرین زمان، خبرنگار ارشد المانیتور، که به‌طور اختصاصی این روند را پوشش می‌دهد، در گفت‌وگویی عنوان کرد که گفت‌وگوهای میان طرفین « واقعا پیشرفت کرده‌» و تبادل زندانیان گواهی بر ثمربخش بودن این تعامل است. او افزود که تغییر در رویکرد احمد الشَرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه، نسبت به کردها پس از خشونت‌های اخیر علیه علویان در سواحل سوریه رخ داد؛ چرا که وی احساس آسیب‌پذیری کرد و تلاش نمود با اقلیت‌ها، از جمله کردها، به نوعی آشتی برسد تا تصویری مثبت از وضعیت اقلیت‌ها در سوریه به جهانیان ارائه کند.

از جمله موضوعات کلیدی در این مذاکرات، به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی دانش‌آموزان کرد است؛ مسأله‌ای که در آستانه آزمون ورودی دانشگاه‌ها برای هزاران جوان کرد فارغ التحصیل دوره دبیرستان از اهمیت بالایی برخوردار است.

با این حال، مسائل بسیار مهم‌تری همچنان بر روی میز مذاکرات قرار دارد؛ از جمله وضعیت نهایی نهادهای غیرنظامی اداره خودگردان کرد و نیز سرنوشت نیروهای نظامی تحت فرماندهی مظلوم کوبانی، فرمانده کل  نیروهای دموکراتیک سوریه.

نقش ترکیه در معادله دمشق – کردها

ترکیه که سال‌ها سیاست خصمانه‌ای نسبت به کردهای سوریه در پیش گرفته و عملیات‌های مکرر نظامی علیه آن‌ها انجام داده بود، اکنون به شکل غیرمنتظره‌ای بخشی از روند جدید مذاکره است. به گفته امبرین زمان، آنکارا از سال گذشته، هم‌زمان با آغاز مذاکرات پنهانی با پ.‌ک.‌ک برای پایان دادن به جنگ چهل ساله، وارد گفتگو با مقام‌های اداره خودگردان کردهای سوریه نیز شده است.

وی تأکید می‌کند که ترکیه در حال حاضر با این واقعیت کنار آمده که اداره‌ای نیمه‌خودگردان برای کردها در شمال‌شرق سوریه ممکن است قابل پذیرش باشد، مشروط بر آنکه هیچ‌گونه اشاره‌ای به خودمختاری رسمی در قانون اساسی آینده سوریه گنجانده نشود و عناصر وابسته به پ‌ک‌ک نیز از نیروهای دموکراتیک سوریه حذف شوند.

این تغییر رویکرد اساسی از سوی آنکارا، هم‌راستا با چرخش دمشق نسبت به کردها ارزیابی می‌شود و می‌تواند چشم‌اندازهای نوینی را برای پایان مناقشه کردها در سوریه و حتی ترکیه باز کند.

واشنگتن در نقش تسهیل‌گر

در این میان، ایالات متحده نیز به شدت از روند جاری استقبال کرده است. سفر اخیر تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا در سوریه به دمشق، نشان‌دهنده حمایت واشنگتن از این گفت‌وگوهاست. آمریکا که همواره میان حمایت از متحد کلیدی خود در مبارزه با داعش یعنی SDF و رفع نگرانی‌های شریک ناتو (یعنی ترکیه) دچار تعارض بوده، اکنون می‌کوشد با تسهیل‌گری مذاکره میان سه‌جانبه‌ی کردها، دمشق و آنکارا، توازنی تازه ایجاد کند.

هدف واشنگتن، برقراری نظمی نوین در سوریه پس از اسد، با مشارکت منطقه‌ای کشورهایی چون ترکیه، عراق، اردن و لبنان، در کنار مقابله پایدار با تهدید داعش است.

جمع‌بندی

توافق‌های اخیر میان کردها و دمشق، در کنار تغییرات چشمگیر در موضع ترکیه، گویای آغاز مرحله‌ای تازه در خاورمیانه پس از اسد است؛ مرحله‌ای که در آن، مصالحه و منافع مشترک ممکن است جایگزین دهه‌ها دشمنی و بی‌اعتمادی شود.