به گزارش کردپرس،  بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، که بر اساس مصاحبه با بیش از ۲۰ مقام امنیتی و سیاسی از کشورهای سوریه، عراق، ایالات متحده، اروپا و نهادهای بین‌المللی تهیه شده، گروه دولت اسلامی (داعش) در حال سازمان‌دهی مجدد هسته‌های مخفی، توزیع سلاح، شناسایی اهداف و بازسازی شبکه جذب نیرو است.

خنثی‌سازی طرح‌های تروریستی

مقامات عراقی از خنثی‌سازی دست‌کم ۱۲ طرح تروریستی بزرگ داعش از ابتدای سال جاری میلادی خبر داده‌اند. یکی از مهم‌ترین این موارد در ماه دسامبر و هم‌زمان با سقوط حکومت اسد رخ داد؛ نیروهای امنیتی عراق، دو فرستاده داعش را که قصد اجرای عملیات‌هایی در مناطق شمالی کشور داشتند، بازداشت کردند. تنها چند روز پس از آن، یک عامل انتحاری در شهر داقوق پیش از آنکه کمربند انفجاری خود را منفجر کند، توسط نیروهای امنیتی هدف قرار گرفت و کشته شد.

یک فرمانده ارتش عراق در این‌باره گفت: «داعش پس از سال‌ها خفا، بار دیگر جسور شده و تلاش دارد از وضعیت نابسامان سوریه سود ببرد.»

کاهش حملات؛ اما خطر پابرجاست

هرچند آمار حملات ادعایی داعش در سوریه و عراق نسبت به سال گذشته کاهش یافته، اما تحلیلگران معتقدند این کاهش، نشانه پایان تهدید نیست. بر اساس داده‌های نهاد اطلاعاتی SITE، گروه داعش در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵، تنها مسئولیت ۳۸ حمله در سوریه و ۴ حمله در عراق را بر عهده گرفته است. این در حالی است که سال گذشته مجموع حملات در عراق به ۶۱ مورد رسیده بود.

مقامات امنیتی می‌گویند افزایش عملیات پیشگیرانه و حملات هوایی هدفمند توانسته بخش زیادی از ظرفیت عملیاتی داعش را مهار کند. سخنگوی سرویس ضدتروریسم عراق نیز تأکید کرده که این کشور همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی خود با شرکای غربی را تقویت کرده است.

تهدید بازگشت جنگجویان خارجی

هم‌زمان با تلاش داعش برای تجدید سازمان، نگرانی‌ها در مورد بازگشت جنگجویان خارجی نیز افزایش یافته است. برخی نهادهای اطلاعاتی اروپایی مواردی از ورود مشکوک اتباع اروپایی به خاک سوریه را شناسایی کرده‌اند، هرچند هنوز مشخص نیست این افراد به داعش پیوسته‌اند یا به گروه‌های دیگر.

در این میان، اردوگاه‌ها و زندان‌هایی که هزاران عضو داعش و خانواده‌های آنان در آن نگهداری می‌شوند، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های امنیتی بدل شده است. به گفته منابع مطلع، در ماه‌های اخیر چندین تلاش برای فرار از این مراکز گزارش شده است.

نقش دولت موقت سوریه

احمد الشرع، رهبر دولت موقت سوریه که پس از سقوط اسد روی کار آمده، تاکنون واکنشی رسمی به گزارش‌ها درباره بازسازی داعش نشان نداده است. با این حال، مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که در جریان دیدار اخیر دونالد ترامپ با الشعار در ریاض، درباره مهار تهدید داعش گفت‌وگو شده و انتظار می‌رود دولت جدید دمشق مسئولیت بیشتری در مدیریت مراکز نگهداری نیروهای تروریستی بپذیرد.

برخی منابع آگاه از تبادل محدود اطلاعاتی میان دمشق و واشنگتن خبر داده‌اند. همچنین اعلام شده که ارتش سوریه در هفته‌های اخیر چندین عملیات علیه مخفیگاه‌های داعش در مناطق شمالی و اطراف شهر حلب انجام داده و تعدادی از نیروهای این گروه را بازداشت یا کشته است.

نگرانی‌ها از خلأ امنیتی

با خروج تدریجی نیروهای آمریکایی از سوریه و پایان قریب‌الوقوع مأموریت نیروهای ائتلاف در عراق تا پایان تابستان، نگرانی‌ها درباره خلأ امنیتی بیشتر شده است. گفته می‌شود دولت عراق نیز به صورت خصوصی از آمریکا خواسته تا روند خروج را کندتر کند.

از سوی دیگر، وضعیت شکننده امنیتی در سوریه – از جمله درگیری‌های فرقه‌ای، حملات اسرائیل، و تنش میان نیروهای کرد و گروه‌های تحت حمایت ترکیه – مانعی جدی برای مقابله قاطع با تهدید داعش محسوب می‌شود.

به گفته چارلز لیستر، تحلیلگر مسائل سوریه، دولت موقت دمشق «در شرایط فعلی فاقد توانایی کافی برای برقراری کنترل کامل امنیتی بر کشور است.»

نتیجه‌گیری

هرچند داعش دیگر آن قدرت سابق را ندارد و نهادهای اطلاعاتی منطقه و جهان در سال‌های اخیر توانسته‌اند بسیاری از طرح‌های تروریستی این گروه را خنثی کنند، اما بازگشت تدریجی آن در سایه تحولات سوریه زنگ خطر تازه‌ای برای منطقه به صدا درآورده است. با ادامه تنش‌های سیاسی و نظامی در سوریه و عراق، احتمال فعال شدن مجدد سلول‌های خفته این گروه همچنان وجود دارد و نیازمند هوشیاری و همکاری نزدیک دولت‌های منطقه و جامعه بین‌الملل است.