به گزارش کردپرس، نداشتن تابعیت یکی از پنهان‌ترین اما ویرانگرترین اشکال محرومیت است؛ وضعیتی که هزاران کرد در سوریه از دهه‌ها پیش با آن زندگی کرده‌اند، بی‌آنکه پاسخی روشن از سوی دولت یا جامعه جهانی دریافت کنند.
اکنون، در حالی که سوریه از یک دهه جنگ داخلی عبور کرده و ساختارهای حکومتی به شدت متزلزل شده‌اند، تجربه‌ی خودمدیریتی کردها در شمال‌شرق کشور چشم‌اندازی تازه اما شکننده برای این جامعه رقم زده است. آیا این تجربه می‌تواند به آینده‌ای پایدار برای کردهای سوریه منجر شود؟ آیا دهه‌ها بی‌تابعیتی می‌تواند با حق تعیین سرنوشت جبران شود؟ این‌ها پرسش‌هایی است که توماس مک‌گی، پژوهشگر استرالیایی، در مطالعات میدانی و دانشگاهی خود مطرح کرده و کوشیده پاسخی برای آن‌ها بیابد.
توماس مک‌گی، پژوهشگر دکتری در مرکز «پیتر مک‌مالین برای بی‌تابعیتی» در دانشکده حقوق دانشگاه ملبورن، در حال مطالعه چگونگی تأثیر بی‌تابعیتی بر کردهای سوریه است. این پژوهش، که ادامه تحقیق پیشین او در رشته مطالعات کردی دانشگاه اکستر بریتانیاست، به بررسی پیامدهای سرشماری تبعیض‌آمیز سال ۱۹۶۲ در منطقه کردنشین جزیره می‌پردازد؛ سرشماری‌ای که منجر به سلب تابعیت حدود ۱۲۰ هزار کرد سوری شد.
مک‌گی در گفت‌وگو با رادیو SBS استرالیا می‌گوید: «من طی بیش از یک دهه، روی مسئله بی‌تابعیتی کردهای سوریه کار کرده‌ام. موضوعی که نه تنها از نظر حقوقی، بلکه در سطح انسانی، هویتی و اجتماعی، زندگی هزاران نفر را تحت‌تأثیر قرار داده است.«
او معتقد است بی‌تابعیتی بر خلاف پناهندگی، هنوز به اندازه کافی مورد توجه و مطالعه قرار نگرفته و لازم است ابعاد روزمره و انسانی آن بیشتر برجسته شود.
کردهای بی‌تابعیت در اروپا
مک‌گی بخشی از پژوهش‌های خود را به تجربه کردهای بی‌تابعیت سوریه در هنگام درخواست پناهندگی در اروپا اختصاص داده و معتقد است که وضعیت بی‌تابعیتی این افراد حتی در کشورهای مقصد نیز ادامه می‌یابد، چرا که بسیاری از حقوق اجتماعی و هویتی همچنان برای آن‌ها مبهم باقی می‌ماند.
چشم‌انداز سیاسی و تجربه خودگردانی
مک‌گی با وجود بحران جنگ داخلی سوریه، نسبت به آینده کردهای این کشور تا حدی امیدوار است. او می‌گوید: «تجربه ده‌ساله خودگردانی برای کردهای سوریه بی‌سابقه است. هرچند شرایط کنونی بسیار شکننده است و همه‌چیز به سیاست‌های بازیگران خارجی و قدرت‌های منطقه‌ای بستگی دارد، اما این تجربه می‌تواند اساس داشتن آینده‌ای روشن‌تر از دوران پیش از ۲۰۱۱ باشد.»
او همچنین بر تاب‌آوری مردم سوریه در برابر ویرانی‌های جنگ تأکید کرده و می‌گوید: «جامعه سوریه به‌طور کلی، توانایی شگفت‌انگیزی در تطبیق با بحران‌ها و توسعه سازوکارهای بقا از خود نشان داده است».
نظر شما