یکی از اعضایی که در بدن ما وجود دارد و معنی واقعی زنده بودن است، قلب ماست. بطوری که حتی افرادی که دچار مرگ مغزی می شوند، هنوز زنده هستند. لذا مراقبت از قلب حیاتی ترین اقدام است. برگزاری روز جهانی قلب، بزرگترین اقدام در جهت افزایش آگاهی جهانی از بیماری های قلبی عروقی است و از زمان طرح آن از سال 1999، به سرعت رشد کرده و مشارکت و حمایت جهانی عظیمی را تجربه کرده است.

این یک فرصت جهانی است که افراد می توانند برای ارتقای آگاهی عمومی و تشویق افراد، خانواده ها، جوامع و دولت ها برای اقدام فوری علیه بیماری های قلبی عروقی استفاده کنند. تمام افراد می توانند در کاهش مرگ های زودرس و بار ناشی از بیماری های قلبی عروقی و ارتقای سلامت قلب و زندگی طولانی تر و با کیفیت بهتر ایفای نقش نمایند.

هر سال مراسم روز جهانی قلب در سراسر دنیا برای برجسته کردن اقداماتی که افراد می توانند برای پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی بر عهده گیرند، برگزار می شود و کانون توجه و موضوع این روز در چارچوب اهداف اولیه عوض می شود و به برپایی فعالیت های ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری و کنترل در سطح جامعه کمک می کند، در نهایت این فعالیت ها باید در نظام سلامت برای تضمین تداوم و پایداری آن ادغام شوند.

ما در یک دوران بی سابقه ای زندگی می کنیم. پاندمی کووید 19 سبب توجه بیشتر به حرفه کارکنان بهداشتی، نظام های مراقبت سلامت ملی و مسئولیت فردی ما برای سلامت خود و برای افراد آسیب پذیر در جامعه شده است.

ما نمی دانیم همه گیری جهانی کووید 19 درآینده چه بخشی از خدمات را در بر می گیرد، اما می دانیم که مراقبت از قلب مان همین الان مهم تر از هر زمان دیگری است.

بنابراین در 8 مهر( مصادف با 29 سپتامبر2020 میلادی) امسال، این پویش از دنیا می خواهد که قلباً به مبارزه با بیماری قلبی عروقی بپردازیم.

روز جهانی قلب بخشی از یک پویش جهانی برای گسترش آگاهی در خصوص پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته مغزی است. فدراسیون جهانی قلب این روز را به عنوان یک پویش بین المللی سالانه در 29 سپتامبر بنا نهاده است.

فدراسیون جهانی قلب همراه با سازمان جهانی بهداشت برگزاری روز جهانی قلب را در سال 1999میلادی پیشنهاد دادند. این ایده برای این واقعه توسط رئیس فدراسیون در سال 1999-1997میلادی پیشنهاد شده بود.

اولین جشن در 24 سپتامبر سال 2000میلادی برگزار شد. فدراسیون جهانی قلب از این مناسبت جهانی حمایت می کند. سازمان جهانی بهداشت برای کاهش مرگ بیماری های غیرواگیر تا سال 2025میلادی، هدف کاهش مرگ های زودرس ناشی از بیماری های قلبی عروقی تا 25 % را تعیین کرده است.

عوامل خطر هدایت کننده به بیماری قلبی و سکته مغزی شامل: فشارخون بالا، کلسترول و قند خون بالا، استعمال دخانیات، رژیم غذایی ناسالم، چاقی، تحرک بدنی ناکافی.

برگزاری روز جهانی قلب نقش بسیار مهمی در تغییر این عوامل خطر دارد. این یک پلتفرم جهانی قاطع است که افراد می توانند برای افزایش آگاهی و تشویق افراد، خانواده ها، جوامع و دولت ها برای اقدام فوری استفاده کنند. هر فرد قدرت کاهش مرگ های زودرس و بار ناشی از بیماری های قلبی عروقی را دارد، که به مردم در هر کجای دنیا برای زندگی طولانی تر، بهتر و سلامت قلب کمک می کند.

روز جهانی قلب بزرگترین بنیان آگاهی رسانی جهانی فدراسیون جهانی قلب برای بیماری قلبی عروقی است. از زمان طرح آن، به سرعت رشد کرده و مشارکت و حمایت جهانی عظیمی را تجربه کرده است.

هرسال مراسم روز جهانی قلب در سراسر دنیا برای برجسته کردن اقداماتی که افراد می توانند برای پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی بر عهده گیرند، برگزار می شود. مناسبت های گوناگون و فعالیت های مختلف مرتبط با سلامت قلب سازماندهی می شود. هر سال این مناسبت یک موضوع مختلف دارد، که مسائل کلیدی و عناوین مرتبط با سلامت قلب را منعکس می کند.

به هر حال فدراسیون مناسبت های اطلاع رسانی را در بیش از 100 کشور سازماندهی می کند. آن ها شامل معاینات و غربالگری های سلامت، وقایع ورزشی(شامل پیاده روی، مسابقات دو و آمادگی جسمانی)، گفتگوهای عمومی و فوروم های اجتماعی، نمایش ها، کنسرت ها و نمایشگاه ها هستند.

به علاوه این که فدراسیون کارکنان بهداشتی درمانی، انجمن های پزشکی، سیاستگذاران، بیماران، سازمان ها و سایر افراد سالم را برای مشارکت فعال در این پویش برای افزایش آگاهی از بیماری قلبی عروقی و سکته های مغزی تشویق می کند

قلب انسان عضله قوی است که طی 24 ساعت، صد هزار بار می تپد تا اکسیژن و مواد غذایی را به سراسر بدن و از طرف دیگر مواد زائد را به کلیه ها و ریه برای دفع آن ها برساند. عملکرد مناسب قلب جهت حفظ زندگی ضروری است.

عضله قلب را سه رگ اصلی بنام عروق کرونر (تاجی) و شاخه های آن تغذیه می کنند. این سه رگ روی عضله قلب قرار دارند و قسمت قدامی(جلویی)، قسمت خارجی و تحتانی عضله قلب را خون رسانی می کنند. اگر این عروق تنگ یا مسدود شوند، خون رسانی به عضله قلب مختل می شود و قلب نمی تواند خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی را دریافت کند. کم خونی موضعی در عضله قلب را ایسکمی می نامند. سکته قلبی(انفارکتوس) بدلیل قطع کامل جریان خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی به عضله قلب، اتفاق می افتد.

علائم بیماری عروق کرونر

اگر عروق کرونر تنگ و یا مسدود شود و ایسکمی و یا حمله قلبی(سکته قلبی یا انفارکتوس) اتفاق بیفتد علایم زیر ایجاد می شود:

معمولا درد در قفسه سینه احساس می شود. ممکن است بجای درد احساس سنگینی، فشار شدید (مثل اینکه فردی روی سینه ایستاده است) یا احساس سوزش و سوزن سوزن شدن روی سینه احساس شود. درد ممکن است به فک تحتانی، شانه ها، هردو بازو و دست و گردن، بین دوکتف و پشت قفسه صدری نیز احساس شود.

احساس تنگی نفس می تواند از علائم حمله قلبی (ایسکمی یا سکته قلبی) باشد. خستگی زودرس (تقریباً کمتر از یک ماه قبل شروع شده باشد) نیز از علائم ایسکمی حاد است.

اگر درد قفسه سینه در زمان استراحت اتفاق بیافتد و بیش از 10 دقیقه طول بکشد این درد ممکن است شروع یک حمله قلبی باشد.

درد ممکن است در ناحیه سردل (اپیگاستر) احساس شود، این درد معمولاً با دردهای معده اشتباه می شود؛ لذا بهتر است به پزشک مراجعه شود تا نوع گوارشی از قلبی افتراق داده شود.

حمله قلبی ممکن است همراه با درد، تعریق و یا علائمی مانند تهوع و استفراغ وجود داشته باشد. گاهی بجای درد قفسه سینه بیمار دچار تنگی نفس می شود.

چه اقدامی باید کرد:

اگر علائم فوق شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس بطور ناگهانی در بیمار رخ دهد، برای اینکه فعالیت قلب افزایش نیابد. بیمار باید آرام در وضعیت نیم نشسته قرار گیرد و هیچ حرکتی نکند و فوراً با اورژانس 115 تماس گرفته شود . اگر به اورژانس دسترسی وجود ندارد، از دیگران برای انتقال به بیمارستان کمک بگیرد.

در صورتی که امکان اندازه گیری فشارخون وجود دارد، پس از گرفتن فشارخون بیمار، اگر فشار سیستول یا ماکزیمم بیش از 100 میلی متر جیوه باشد، قرص ژله ای زیرزبانی TNG مصرف شود.

در انتقال به مرکز درمانی، بیمار نباید راه برود، بلکه باید توسط دیگران به اتومبیل منتقل و به مرکز درمانی انتقال یابد. قبل از رسیدن به بیمارستان اگر بیمار به قرص آسپرین دسترسی دارد، دو عدد قرص 80 میلی گرمی را با هم بجود، در غیر اینصورت برای تهیه قرص جابجا نشود. زیرا کمترین فعالیت در شرایط حمله قلبی آسیب جدی به همراه دارد.

علل زمینه ساز بیماری عروق کرونر؛

تشکیل رسوب (پلاک) در جدار رگ، آترواسکروز نامیده می شود . مسیر ایجاد آترواسکلروز با وجود مواردی مانند مصرف دخانیات، فشارخون بالا، کلسترول بالا، کم تحرکی، دیابت، چاقی، اضافه وزن و سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونر زودرس ( پدر و برادرکمتر از 55 سال، مادر و خواهرکمتر از 65 سال مبتلا به سکته قلبی یا ایسکمی قلبی شده باشند) تسریع می شود.

راه های پیشگیری از بیماری عروق کرونر و کند کردن سیر آرترواسکلروز: ترک استعمال دخانیات، کنترل قندخون و فشارخون، کنترل استرس، پیروی از الگوی غذایی سالم: مصرف میوه و سبزیجات، کاهش مصرف چربی به خصوص چربی های اشباع، کاهش مصرف شیرینی و مصرف آجیل (با توجه به کالری بالای این گروه از مواد غذایی به اندازه کافی مصرف شود).

کنترل وزن: با توجه به این که چاقی و اضافه وزن از عوامل زمینه ساز بیماری های قلبی عروقی و فشارخون بالا و دیابت است، لذا باید برای کاهش وزن برنامه ریزی شود.

فعالیت بدنی مناسب: روزانه حداقل نیم ساعت فعالیت بدنی با شدت متوسط( پیاده روی نسبتاً سریع طوری که تعداد تنفس و ضربان زیاد شود، اما بتوان با همراه خود براحتی صحبت کرد).