کردپرس
خبرگزاری کردپرس در ادامه تلاش‌های خود برای پوشش جامع مسائل و تحولات منطقه‌ای، مصاحبه اختصاصی تلویزیون شمس با مسعود بارزانی، رهبر حزب دمکرات کردستان را ترجمه و در چهار بخش منتشر می‌کند. این مصاحبه یکی از مهم‌ترین گفت‌وگوهای بارزانی در سال‌های اخیر است که در آن به طور مستقیم به مسائل حساس و کلیدی کردها در ایران، سوریه، عراق و ترکیه پرداخته می‌شود.
بخش نخست این مصاحبه به وضعیت کردها در ایران اختصاص داشت که با استقبال مخاطبان روبرو شد. در این بخش، توجه به مسئله کردهای سوریه و تحولات مربوط به آنها جلب شده است. سوریه طی یک دهه گذشته، به میدان نبردهای پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شده و کردها نقشی اساسی در این بحران ایفا کرده‌اند.
مسعود بارزانی در این مصاحبه، دیدگاه‌های خود درباره وضعیت کردهای سوریه، نقش قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای در سرنوشت آنها و همچنین چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی جنبش کردی در این کشور را با صراحت بیان می‌کند.
در بخشهای آینده نیز، مسائل مرتبط با کردهای عراق و ترکیه بررسی خواهد شد.
کانال شمس: شب خوش. در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، عملیات طوفان الاقصی آغاز شد، سپس تا سپتامبر ۲۰۲۴ جنگ اسرائیل علیه حزب‌الله ادامه یافت، و سقوط ناگهانی رژیم اسد در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ و سپس بازگشت دونالد ترامپ به قدرت، مجموعه رویدادهایی در عمق اوضاع منطقه هستند که کارتهای سیاسی را تغییر داده و توازن قوا را دگرگون ساخته است. در این گفت‌وگو، به بررسی تحولات اخیر و آینده‌ای که در پیش است خواهیم پرداخت. من پس از ۱۵ سال دوباره به عراق بازگشتم تا با جناب آقای مسعود بارزانی گفتگو کنم که درست مانند ۲۰ سال پیش که اورا شناختم دارای موضع روشنی است. کردهای سوریا را حتی بیشتر از کردهای عراق، در نزد خود جای داده و ضامن صلح کردها در ترکیه شده و مسئولیت تکرار حملات ایران علیه کردهای ایران در کوهستانهای کردستان و آواره شدن و جنگهای آنان را بر دوش می‌کشد. به نحوی که به پدر کردها و مسألۀ کردها در جهان بدل شده است.
شخصیت جناب بارزانی، تنگ بر سیاسیون می‌گیرد و صراحت بیان وی در مواجهه با هنر سیاست و دروغ سیاست، در تضاد است.
کانال شمس: جناب رئیس، خوش آمدید. این اولین بار است که در کانال شمس، اولین شبکه عربی کردستان، در اینجا حضور دارید. از حضور شما و اجابت دعوت به این گفت‌وگو سپاسگزاریم. ابتدا این سوال را داریم: چرا کانال شمس؟ این یک سوال کلی است پیش از آنکه وارد انبوه موضوعات تخصصی شویم. همیشه کردها به عنوان یک قوم جدایی طلب مورد تهمت و اتهام قرار می‌گیرند. از طرفی افتتاح کانال شمس که به جهان عرب مرتبط است دال بر آن است که کردها به ما می‌گویند که ما جزو جهان عرب هستیم. آیا این درست است؟
مسعود بارزانی: از شما سپاسگزارم بابت این دعوت و تبریک به کانال شمس. کانال شمس یکی از خواسته‌های بزرگ ما را برآورده کرد. هدف کانال شمس این است که حقیقت کردستان را به جهان عرب و جهان به طور کلی منتقل کند، زیرا متاسفانه تا کنون حقیقت در مورد کردستان یا به شکل ناقص منتقل شده یا به صورت نادرست به تصویر کشیده شده است. امیدواریم کانال شمس بتواند آن خلأ بزرگ را پر کند که در گذشته خالی بود.
کانال شمس: جناب رئیس، پیش از ورود به مسائل سیاسی، بیشتر از ۲۰۰ رسانه عربی از ۲۰ کشور در اینجا فعال هستند و امروز در اربیل زندگی می‌کنند. اولین چیزی که ذهن هر انسانی را به خود جلب می‌کند، امنیت، ثبات و آزادی فردی بخشهای جمعیتی (اطلاع دارم که خوش ندارید تحت عنوان اقلیتها از آنها نام ببریم) است. از آنجایی که ما این تجربیات موفق را در اربیل می‌بینیم، من بدون تعارف معتقدم که این موفقیت‌ها به دلیل تلاش‌های شما است. از پذیرایی شما و تیمی که با شما همکاری دارند، سپاسگزاریم و از آنها نیز قدردانی می‌کنیم.
مسعود بارزانی: من نیز از حضور شما بسیار خوشحال هستم دوست عزیز. خوش وقتم که دوستانی اینجا حضور دارند و این تیم را که امروز آماده است می‌بینم. از حضور آنها خوشحال و مطمئن هستم که در میان مردم خودشان و کشورشان زندگی می‌کنند. در واقع من هیچ وقت از اصطلاحات "اقلیتها" استفاده نمی‌کنم، حتی اگر درست باشد، چند سال پیش نیز به پارلمان کردستان رفتم و درخواست کردم که از اصطلاح "اقلیت" استفاده نشود. به همین جهت ما از "اقلیت" استفاده نمی‌کنیم بلکه اصطلاح " بخش جمعیتی" را به کار می‌بریم.
کانال شمس: در مورد بخشهای جمعیتی صحبت کردید، حالا می‌خواهم درباره سوریه صحبت کنم. سوریه‌ای که مردم لبنان آن را کابوسی برای لبنان می‌دانستند و مردم سوریه نیز تحت ستم زندگی کردند، اما در نهایت به نحوی غیرمنتظره رژیم اسد سقوط کرد. پیش از هر چیز، آیا شما پیش‌بینی می‌کردید که رژیم اسد سقوط کند؟
مسعود بارزانی: در حقیقت، من می‌دانستم که رژیم به سوی "به حاشیه رانده شدنی کُشنده" پیش می‌رود. اما سقوط به این سرعت را پیش‌بینی نکرده بودم. من شوکه شدم که این اتفاق به این سرعت افتاد. به نظرم این تغییر در سال ۲۰۱۱ رخ داد، اگر روسیه، ایران و حزب‌الله لبنان پشتیبانی نمی‌کردند، ممکن بود وضعیت تغییر می‌کرد.
کانال شمس: به نظر شما، آیا روسیه و ایران حمایت از رژیم اسد را قطع کردند؟
بارزانی: قطعاً، اولویت‌ها و توانایی‌های همه تغییر کرده است. بر ارتش سوریه تکیه شد اما این نیروها نجنگیدند و ریزش کردند. همان اتفاقی که در سال ۲۰۱۴ در موصل رخ داد و دوباره در حلب شاهد بودیم.
کانال شمس: در سوریه یک رهبری جدید به نام احمد شرع به میدان آمده است. نظر شما درباره این رهبری جدید چیست؟ نگرانی و تردیدهایی در مورد تغییر رژیم وجود دارد و آرامش و اطمینان خاطری در میان نیست. اما تا این لحظه، هر چه که شرع گفته، به نظر می‌رسد که آن مواردی است که همه دوست داریم بشنویم. تا کنون تجربه شرع چگونه بوده است؟ آیا هنوز شک و تردید دارید یا به وجود او خوش‌بین هستید؟
بارزانی: واقعاً، تا اینجا باید بگویم که گفتار او منطقی و مشروع است. امیدواریم که این حرفها به عمل تبدیل شود و از تجربه‌های گذشته درس بگیریم. حق خودمان است که مراقب باشیم زیرا حرفها به تنهایی نتیجه نخواهد داد، بلکه سخن تنها یک دروازه به سوی عمل است. امیدواریم که اقدامات آینده بر اساس رفع مشکلات باشد و از تجربیات و عبرت‌های گذشته استفاده شود. باید منتظر باشیم.
کانال شمس: چه اقداماتی باید احمد شرع انجام دهد تا احساس اطمینان کنید؟
بارزانی: واضح است که کردها در سوریه از سال ۱۹۶۲ و از دوران عبدالحمید سراج تا امروز، تحت فشار تعریب و ریشه‌کن شدن بودند و همچنان این وضعیت ادامه دارد. مهم‌ترین نکته این است که در سیستم جدید دمشق، پایان دادن به آن وضعیت ادامه‌دار و ایجاد شرایط جدید برای مردم کرد باید در اولویت باشد تا کردها به آزادی دست یابند و احساس کرامت و انسانیت کنند. هر آنچه که به کردهای سوریه مربوط می‌شود، ما از آنان درخواست می‌کنیم که راه دیالوگ در پیش گیرند و از دمشق نیر می‌خواهیم که شرایط و وضعیت کردها را در منطقه درک کند.
کانال شمس: وقتی می‌گویید کردها باید احساس آزادی کنند، آیا این بدان معناست که آنها می‌خواهند به یک منطقه خودمختار یا فدرالی تبدیل شوند؟ یا این که صاحب قدرت ذاتی (دولت) شوند؟
بارزانی: در واقع، من این تصمیم را به خود ایشان واگذار می‌کنم تا در میان خود، درک متقابل داشته باشند و در مرحلۀ بعد با سوریه نیز به تفاهم برسند. من می‌خواهم نوع راه‌حل را مشخص کنم، اما آنها باید تصمیم بگیرند که چگونه با دمشق به توافق برسند.
کانال شمس: در مدت اخیر با مظلوم عبدی دیدار کردید که تحت عنوان دیداری تاریخی توصیف شد. چه نصیحتی به مظلوم عبدی گفتید؟
بارزانی: ما دیدیم که شرایط مساعد است و منافع عالی ملی ایجاب می‌کند که ما با جناب مظلوم عبدی دیدار کردیم. از او سپاسگزارم که به این دیدار آمد و من از اوی استقبال کردم و با یکدیگر،تبادل آرا و پیش‌بینی اوضاع سیاسی را انجام دادیم. وی در مورد جزئیات ملاقاتش با احمد شرع با من گفتگو کرد که همزمان، هم دیدگاه مشترک و هم مسائل اختلافی بین کوبانی و شرع وجود داشت. من مظلوم عبدی را "نصیحت کردم" که ناامید نشود و راه دیالوگ پیش گیرد. من به او "نصیحت کردم" که از زیر هر گونه هژمونی خارجی بیرون رود و برای یکپارچگی گفتمان کرد باید قدم بردارد و به این مسیر ادامه دهد.
کانال شمس: وقتی می‌گویید "هژمونی بیرونی"، آیا منظور شما ترکیه است؟ چون امروزه گفته می‌شود که ترکیه در سوریه موفق بوده است.
بارزانی: با اطمینان می‌توانم بگویم که ترکیه موفق بوده است، اما منظور من وضعیت داخلی در مناطق کردستان سوریه است نه سوریه به‌طور کلی.
کانال شمس: آیا احساس می‌کنید که کردهای سوریه از اطمینان خاطر کافی برخوردارند یا هنوز از ترس رنج می‌برند؟
بارزانی: در واقع آنها خوش‌بین هستند، اما با احتیاط. به عبارتی، آنها ترس هم دارند. زیرا آینده برایشان مبهم است و نمی‌دانند چه پیش خواهد آمد. بنابراین ما باید تمام توان خود را برای کمک به آنها به‌کار بگیریم تا به آینده‌ای باثبات و شرافتمندانه دست یابند.
کانال شمس: در دیدار شما با مظلوم عبدی، آیا احساس کردید که خواسته‌ای برای جدایی کردها از سوریه وجود دارد تا از آزادی و دولت خود برخوردار شوند؟
بارزانی: خیر، آنها نمی‌خواهند جدا شوند، آنها می‌خواهند بخشی از سوریه باشند اما حقوق خود را داشته باشند. حقوقی که از ابتدای تشکیل دولت سوریه از آنها محروم شده بود.
کانال شمس: در مورد تعاملش با پ.ک.ک، چه توصیه‌ای به ایشان داشتید؟
بارزانی: به او نصیحت کردم که لازم نیست با پ.ک.ک الزاماً قطع ارتباط کند. اما وقت آن رسیده است که پ.ک.ک دست از سر کردهای سوریه بردارد تا خودشان سرنوشت خود را تعیین کنند. پ.ک.ک باید در امورات کردهای سوریه نکند و منطقه را ترک کند. زیرا حضورشان، مشکلی بزرگ و بهانۀ ترکیه برای دخالت کردن خواهد بود.
کانال شمس: پس شما به‌طور قطع معتقدید که پ‌ک‌ک باری بر دوش سوریه است؟
بارزانی: بله، به‌طور قطع.
کانال شمس: اقلیم کردستان چه نقشی می‌تواند نقشی در تحولات سوریه ایفا کند؟
بارزانی: اقلیم کردستان می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، از جمله وحدت نظر کردها، ترغیب کردها به گفت‌وگو با دمشق، و کمک به بهره‌برداری از تجربیات اقلیم کردستان. اما نیازی به کپی‌برداری از تجربیات اقلیم کردستان در سوریه نیست، چرا که هر کشوری ویژگی‌های خاص خود را دارد. ما تلاش می‌کنیم در زمینه‌های اقتصادی همکاری کنیم. امیدواریم نه آنها و نه ما مجبور نباشیم از نیروهای نظامی استفاده کنیم.
کانال شمس: می‌خواهم پرسشی شفاف بپرسم. اگر کردهای سوریه مورد ظلم قرار گیرند و شکست بخورند، آیا آقای مسعود بارزانی و نیروهای پیشمرگه آماده هستند که در کنار برادرانشان در سوریه بجنگد؟
بارزانی: به صراحت می‌گویم نه تنها فقط کردها، بلکه هر انسانی مورد ستم واقع شود و ما قادر باشیم به او یاری برسانیم بدون تردید به او کمک خواهیم کرد.
کانال شمس: آیا احساس می‌کنید که ممکن است دوباره کردهای سوریه مورد ظلم قرار گیرند؟
بارزانی: نگرانی‌هایی وجود دارد، اما امیدواریم که این اتفاق نیفتد.
کانال شمس: شما به‌عنوان یک مدافع فدرالیسم که به یاد دارم ۲۰ سال پیش بر نظام فدرالی عراق و وجود قانون اساسی مدافع این نظام اصرار داشتید، معتقدید که می‌توان از تجربیات فدرالیسم عراق در سوریه استفاده کرد؟ آیا دولت مرکزی و فدرالی در سوریه می‌تواند کار کند؟
بارزانی: تعریف ما از فدرالیسم از نظر ما به معنای تقسیم قدرت و مسئولیت‌هاست. فدرالیسم راه‌حل مناسبی برای کشورهایی است که قومیت‌های مختلف دارند. سوریه نیز یک کشور متنوع از نظر قومی، مذهبی و دینی است. بنابراین، فدرالیسم می‌تواند راه‌حل مناسبی برای این کشور باشد. اما اگر موانعی وجود داشته باشد و باور به فدرالیسم نباشد، این موضوع متفاوت خواهد بود. تعیین عنوان و کیفیت این نظام را به خودشان می‌سپریم.
نظر شما