کردپرس - بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، ایلام در جایگاه چهارم گران‌ترین استان‌های کشور قرار گرفته است. تورم نقطه‌به‌نقطه نیز به ۴۵.۷ درصد رسیده و این یعنی خانوارهای ایلامی برای همان سبد کالایی نسبت به سال گذشته، تقریباً نصف بیشتر هزینه می‌پردازند. این فشار اقتصادی، به‌ویژه در اقلام خوراکی، میوه و لوازم‌التحریر، زندگی روزمره را برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار کرده است.

اما چرا ایلام چنین تورمی دارد؟ تورم در ایلام نه حاصل یک عامل، بلکه نتیجه‌ی چندین ضعف ساختاری‌ست که شاید یکی از مهم‌ترین آنها وابستگی به واردات از استان‌های همجوار است. ایلام سهم اندکی از تولید بومی دارد. کالاهای اساسی از کرمانشاه، خوزستان یا حتی تهران وارد می‌شوند و این وابستگی در شرایط تورمی ملی، اثر مضاعف دارد. از سویی نبود شبکه‌های توزیع منظم، حضور واسطه‌های متعدد و فقدان نظارت مؤثر باعث شده قیمت‌ها در ایلام از میانگین کشوری بالاتر باشد.

نکته دیگر که کارشناسان بر آن تاکید می‌کنند این است که در استان‌هایی با درآمد پایین مانند ایلام، سهم خوراکی‌ها در سبد مصرفی بیشتر است و از آنجا که تورم در این گروه کالاها بالاست، اثر آن بر تورم کل شدیدتر می‌شود. نبود صنایع مولد و اشتغال پایدار که خود در وابستگی ایلام به وارد کردن کالاهای مختلف نیز اثر گذاشته هم مزید بر علت است. ایلام هنوز نتوانسته از ظرفیت‌های کشاورزی، گردشگری و مرزی خود برای ایجاد اشتغال و تولید پایدار و افزایش درآمد و خوداتکایی استفاده کند. این خلأ، وابستگی به بازارهای بیرونی را تشدید کرده است.

برای آنکه ایلام از موقعیت «تِک جو» خارج شود، باید به سراغ اصلاحات ساختاری رفت که اولین و شاید مهم‌ترین آن، تقویت تولید بومی در استان است. سرمایه‌گذاری در صنایع کوچک، کشاورزی پایدار، باغداری پیشرفته، تکمیل زنجیره ارزش و صنایع تبدیلی و ساختارمند کردن گردشگری به عنوان برند ایلام، می‌تواند وابستگی به واردات کالا و خدمات در ایلام را کاهش دهد.

برای استانی مانند ایلام که همواره رده های بالای تورم و فلاکت را به خود اختصاص می دهد، لازم است که نظام نظارت تقویت شود. ایجاد تعاونی‌های محلی، سامانه‌های شفاف قیمت‌گذاری و حذف واسطه‌های غیر لازم نیز ضروری‌ست. تشدید نظارت یکساله با همکاری فرابخشی و ایجاد ساز و کار ویژه چنین استانهایی می‌تواند کمک کند. به همین ترتیب، مردم نیز نیازمند حمایت ویژه و متناسب با این درصدهای تاسف بار تورم و فلاکت هستند. یارانه‌ها و بسته‌های حمایتی باید متناسب با الگوی مصرف و درآمد خانوارهای ایلامی طراحی شوند، نه بر اساس میانگین ملی. اگر بسته‌های حمایتی و یارانه کالا داده می‌شود، مادامی که دولت نتواند آن را نسبت به میانگین کشوری مهار کند، باید استان‌های دارای تورم بالا به طور ویژه‌تری دیده و حمایت شوند.

ایلام هنوز «تِک جو» است؛ زمینی که آب توسعه به آن نمی‌رسد، نه به‌خاطر کمبود آب، بلکه به‌خاطر مسیرهای اشتباه. این یادداشت، دعوتی‌ست برای بازنگری در مسیرها. اگر آب هست، باید جوی را اصلاح کرد. اگر ظرفیت هست، باید سیاست را هم‌راستا کرد. ایلام سزاوار آن است که نه در حاشیه، بلکه در متن توسعه قرار گیرد.

نویسنده: یاسر بابایی