به گزارش کردپرس، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارش میدانی خود از اعتراض مخالفان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و اقدام او به بازداشت شهردار شهر استانبول نوشت: دستگیری یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوریِ مخالف دولت در ماه گذشته، بزرگ‌ترین موج اعتراضات ضدحکومتی در ترکیه طی بیش از یک دهه اخیر را برانگیخته است؛ اعتراضاتی که معترضان با دیدگاه‌های سیاسی گوناگون و گاه کاملاً متضاد را در کنار هم قرار داده است.
در میان معترضان، هواداران اکرم امام‌اوغلو، شهردار محبوب استانبول، دیده می‌شوند، همچنین جوانانی که اساساً هیچ‌کدام از سیاستمداران را مؤثر نمی‌دانند. این افراد از طیف چپ سوسیالیست گرفته تا راست افراطی ملی‌گرا، و از دانشجویان دانشگاه تا بازنشستگان، گرد هم آمده‌اند.
آنچه همه را متحد کرده، حس مشترکی است مبنی بر اینکه دولت رجب طیب اردوغان هر روز اقتدارگراتر می‌شود و ارزش‌ها و قوانین سکولار و دموکراتیک را که کشور بر پایه‌ی آن‌ها بنا شده، تضعیف می‌کند. خشم آن‌ها از بازداشت امام‌اوغلو و تلاش‌های دولت برای سرکوب اعتراضات بعدی، شعله‌ورتر شده است.
اعتراضات پس از آن آغاز شد که دولت در ۱۹ مارس امام‌اوغلو را که بسیاری او را جدی‌ترین رقیب انتخاباتی اردوغان در سالهای اخیر می‌دانند، بازداشت کرد. دادستان‌ها او را به فساد مالی و همکاری با یک سازمان کُردی غیرقانونی متهم کرده‌اند.
منتقدان می‌گویند این اتهامات تنها بهانه‌ای برای کنار زدن رقیبی کلیدی است اما دولت هرگونه دخالت در روند قضایی را رد می‌کند.
بزرگ‌ترین اعتراضات همراه با تجمعات حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) - حزب سکولار و چپ‌میانه‌گرای امام‌اوغلو - برگزار شده، با این حال بسیاری از جوانان معترض می‌گویند از این حزب هم حمایت نمی‌کنند.
اوغولجان آکتی، دانشجوی ۲۶ سالهای که با دو شغل پاره‌وقت خرج خانواده‌اش را می‌دهد، می‌گوید: «چه آنهایی که در قدرت‌اند و چه مخالفینی که بعداً خواهند آمد، همه‌شان دروغ‌گو هستند. ما به هیچ‌کدام اعتماد نداریم.»
در روزهای پس از دستگیری شهردار، هزاران دانشجو در نزدیکی ساختمان شهرداری استانبول تجمع کردند. برخی پرچم ترکیه را در دست داشتند، برخی دیگر تصاویر چهره‌های چپ‌گرا از دهه‌ی ۱۹۷۰ را به همراه داشتند و نسخه ترکی آهنگ اعتراضی ایتالیایی "Bella Ciao" را می‌خواندند.
در تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، برخی معترضان با نشان دادن علامت «گرگ خاکستری» (نماد ملی‌گرایان افراطی) در کنار آنهایی که مشت گره‌کرده چپ‌گرایان را بالا برده بودند، دیده می‌شدند. بعضی نیز علامت صلح - که هم نزد چپ‌گرایان و هم گروه‌های حامی کردها رایج است - را نشان می‌دادند، در حالی که گروهی دیگر نیز شعارهایی علیه حزب ممنوعه کارگران کردستان یا پ.ک.ک سر می‌دادند.
برک اسن، استادیار علوم سیاسی دانشگاه سابانجی، می‌گوید اکثر معترضان را جوانان شهری و تحصیل‌کرده بین ۱۸ تا ۲۵ سال تشکیل می‌دهند، اما به‌جز این، وجه اشتراک زیادی ندارند: «این گروه سیاسی، بسیار نامنسجم و متنوع است.»
یک روز هم ده‌ها دانشجوی دانشگاه بوغازیچی در یکی از ایستگاه‌های متروی استانبول گرد هم آمدند. بسیاری ماسک به چهره داشتند تا از شناسایی و بازداشت در امان بمانند.
بیش از ۲۰۰۰ نفر، از جمله چندین روزنامه‌نگار، از آغاز اعتراضات بازداشت شده‌اند. حدود ۳۰۰ نفر نیز به‌طور رسمی به اتهاماتی چون «شرکت در تجمع غیرقانونی» و «مقاومت در برابر پلیس» بازداشت شده‌اند؛ برخی نیز با اتهام «ارتباط با تروریسم» روبرو هستند.
وکلای دانشجویان بازداشت‌شده می‌گویند اتهام «شرکت در تجمع غیرقانونی» توجیهی برای بازداشت طولانی‌مدت نیست و تعداد بازداشت‌ها، حتی در مقایسه با جرایمی چون تروریسم یا مواد مخدر، به‌طرز غیرعادی زیادی بالاست.
در ایستگاه مترو، بوراک توران، دانشجوی ۲۲ ساله‌ی رشته‌ی مدیریت، به همراه دوست‌ش به داخل یک مرکز خرید رفتند و در همان حال شاهد بازداشت ده‌ها معترض بودند.
تورن گفت: «ما اینجا هستیم چون دارند دانشجوها را بی‌هیچ دلیلی بازداشت می‌کنند. انگار با قانون زمان جنگ برخورد می‌کنند.» او از زدن ماسک خودداری کرده و گفت چیزی برای شرمگین بودن ندارد.
دیگر معترضان شامل کارکنان دولتی، هنرمندان و بازنشستگانی هستند که بسیاری از آن‌ها حامی حزب CHP هستند.
مردی شصت و چند ساله که نظاره‌گر رویارویی پلیس و معترضان در نزدیکی ساختمان شهرداری بود، گفت: «ما مهم نیستیم، آن‌ها [جوانان] مهم‌اند. آن‌ها آینده‌ی ما هستند.»
عده‌ای دیگر نیز برای اعتراض به روندی که آن را دور شدن از ارزش‌های سکولار و دموکراتیک ترکیه می‌دانند، به خیابان آمدند.
مهتاب بزقورت، بازنشسته ۷۰ ساله و از حامیان حزب CHP، در تجمعی مقابل ساختمان شهرداری استانبول گفت:
«این کشور سکولار است و سکولار باقی خواهد ماند. ما تا آخر مقاومت خواهیم کرد. من حاضرم جان و خونم را برای این موضوع بدهم.»
اما به گفته‌ی اسن، این به آن معنا نیست که همه‌ی معترضان بی‌دین هستند: «در میان معترضان مسلمانانی هستند که به دین خود پایبندند یا حداقل برخی از واجبات دینی را انجام می‌دهند. ولی آن‌ها احتمالاً همچنان خود را سکولار می‌دانند.»
خارج از ساختمان‌های دادگاه در استانبول، والدین و بستگان بازداشت‌شدگان در انتظار و نگرانی به سر می‌برند. بعضی امیدوارند عزیزشان فوراً آزاد شود و برخی دیگر از شدت ناامیدی بغض کرده‌اند.
یکی از اعضای خانواده که نخواست نامش فاش شود، به رسانه‌های محلی گفت دانشجویان بازداشت‌شده «شب و روز درس خوانده‌اند تا وارد بهترین دانشگاه‌ها شوند. حالا ببینید چه رفتاری با آن‌ها می‌شود. نه حقی وجود دارد، نه قانونی، نه عدالتی.»
زن دیگری عکسی از پسرش را نشان داد که چشمش کبود شده بود. او با گریه گفت: «به من گفت: مامان، من را کتک زدند.»
زن دیگری که خود را مبتلا به سرطان معرفی کرد، از ساعات اولیه صبح منتظر بود و پرسید: «این بچه‌ها چه کرده‌اند؟ آیا کسی را کشته‌اند؟ اصلاً چه کار کرده‌اند؟»
حدود ۳۰۰ نفر از معترضان، تعطیلات عید فطر را در زندان و دور از خانواده‌هایشان سپری کردند.
وکلای برخی از آن‌ها به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتند که دانشجویان در سلول‌های شلوغ نگهداری می‌شوند، با آزار جسمی و کلامی مواجه‌اند و به دلیل تعطیلی فروشگاه‌های زندان در ایام عید، دسترسی محدودی به غذا دارند. همچنین نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه دانشجویان ممکن است امتحانات خود را از دست بدهند یا به‌عنوان «مجازات» از دانشگاه اخراج شوند.
پلیس در روز پنج‌شنبه، اتهام‌های مطرح‌شده درباره آزار جنسی زنان در بازداشت را «تهمتی زشت» خواند.
وزارت کشور ترکیه اعلام کرد دست‌کم ۱۵۰ مأمور پلیس در درگیری‌ها با معترضان مجروح شده‌اند. تصاویر منتشرشده از اعتراضات، استفاده پلیس از گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی را نشان می‌دهد، در حالی که دانشجویان بطری‌های آب و مشعل‌های دستی پرتاب می‌کردند.
اسن معتقد است این اعتراضات می‌توانند نقطه عطفی در تاریخ ترکیه باشند. او گفت: «آیا خشونت پلیس باعث می‌شود که معترضان عقب‌نشینی کنند، یا به درگیری بزرگ‌تری منجر خواهد شد و این جنبش را طولانی‌مدت خواهد کرد؟ اگر مورد دوم رخ دهد، من نسبت به بازگشت دموکراسی به ترکیه بسیار خوش‌بین خواهم بود. ولی اگر اولی اتفاق بیفتد، همه چیز به سمت آینده‌ای بسیار تاریک خواهد رفت.»
دختر جوانی که ماسک بر چهره داشت، در نزدیکی ساختمان شهرداری، شاهد رویارویی پلیس و معترضان بود. او گفت:
«من امروز اینجا هستم چون حکومت استبدادی را نمی‌پذیرم. دستگیری اکرم امام‌اوغلو یعنی دیگر هیچ انتخاباتی در این کشور برگزار نخواهد شد. من این را نمی‌پذیرم.»
نظر شما