به گزارش کردپرس، اقلیم کردستان عراق پس از تأخیرهای طولانی، سرانجام در اکتبر ۲۰۲۴ انتخابات پارلمانی خود را برگزار کرد؛ انتخاباتی که به‌نوعی آزمونی برای سنجش فضای سیاسی پیش از انتخابات ملی عراق در پاییز امسال تلقی می‌شود.

پارلمان اقلیم کردستان ۱۰۰ کرسی دارد و همین امر موجب شده تا شمار کرسی‌ها به‌راحتی در قالب درصدی نیز قابل ارزیابی باشد. در این انتخابات، حزب دموکرات کردستان (KDP) با کسب ۳۹ کرسی، شش کرسی نسبت به انتخابات قبلی از دست داد. رقیب سنتی این حزب، یعنی اتحادیه میهنی کردستان (PUK)، با دو کرسی افزایش، ۲۳ کرسی به دست آورد. حزب اپوزیسیون نسل نو نیز ۱۵ کرسی کسب کرد و احزاب اسلامی کردستان توانستند هفت کرسی را به خود اختصاص دهند. مابقی کرسی‌ها نیز به احزاب کوچک‌تر و سهمیه اقلیت‌ها تعلق گرفت.

در صورتی که در بهار یا تابستان آینده یک رویداد ژئوپلیتیکی ناگهانی—مانند تشدید تنش آمریکا و ایران—رخ ندهد، می‌توان پیش‌بینی کرد که سهم کردها در انتخابات ملی آینده نیز مشابه همین الگو خواهد بود. به‌احتمال زیاد حزب دموکرات کردستان باز هم حدود یک و نیم برابر اتحادیه میهنی کرسی کسب خواهد کرد و مجموع سهم احزاب اپوزیسیون و اسلام‌گرا نیز در حد میانگین این دو حزب اصلی باقی خواهد ماند.

نقش کردها در مذاکرات تشکیل دولت آینده عراق

دو عامل مهم در حال حاضر موقعیت کردها را در روند چانه‌زنی‌های پس از انتخابات تقویت کرده است. نخست، احتمال قوی اعلام رسمی تشکیل کابینه جدید دولت اقلیم کردستان در اربیل پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق در نوامبر امسال است. پیش‌بینی می‌شود که در روند تقسیم مناصب دولتی در اقلیم، توافقی میان دو حزب اصلی کرد—اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان عراق—بر سر «سهم کردها» در دولت مرکزی عراق حاصل شود. چنین توافقی در آستانه شکل‌گیری کابینه جدید، یک لایه جدید از چانه‌زنی به مذاکرات سیاسی در بغداد خواهد افزود.

دومین پرسش مهم این است که آیا کردها در قالب یک بلوک متحد وارد روند تشکیل دولت جدید عراق خواهند شد یا خیر. بافل طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کردستان، در جریان کنفرانس «گفت‌وگوی بغداد» در ۲۳ فوریه امسال، پیشنهاد تشکیل چنین بلوک واحدی را مطرح کرد. این پیشنهاد چرخشی آشکار نسبت به انتخابات سال ۲۰۲۱ محسوب می‌شود؛ که حزب دموکرات کردستان با جریان صدر و حزب تقدم به رهبری محمد الحلبوسی ائتلاف کرد تا دولت اکثریتی تشکیل دهد، در حالی که اتحادیه میهنی در صف مخالفان این طرح ایستاده و با برخی احزاب شیعه و سنی برای جلوگیری از آن تلاش کرد.

در صورت تحقق اتحاد، کردها در موقعیتی تعیین‌کننده برای انتخاب بلوک تشکیل‌دهنده دولت در میان احزاب عربی قرار خواهند گرفت و می‌توانند امتیازات بیشتری در زمینه‌هایی چون پرداخت پایدار حقوق کارمندان و تصمیم‌گیری در خصوص صادرات نفت اقلیم به‌دست آورند. با این حال، با وجود نشانه‌های مثبتی که در دیدار استراتژیک اخیر میان بافل طالبانی و نخست‌وزیر اقلیم، مسرور بارزانی، در ۱۶ مارس دیده شد و همچنین اظهارات طالبانی درباره تلاش برای دستیابی به توافق با حزب دموکرات کردستان بر سر تشکیل کابینه جدید، هنوز تنش‌ها و اختلافات دیرینه میان این دو حزب ممکن است مانع شکل‌گیری این بلوک منطقی شود.

منبع: وار آن د راک