سرویس جهان- کریستین سانیس مانیتور نوشت: در تابستان ۱۹۹۱، عبدالله اوجالان، رهبر کاریزماتیک و مقتدر حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک)، در اردوگاهی در دره بقاع لبنان، خود را آموزگار نسل جدیدی از چریکها معرفی میکرد؛ مبارزانی مسلح با ایمان به سوسیالیسم و جنگ انقلابی، آموزشدیده برای یورش به روستاها و رد هرگونه مذاکره با دولت ترکیه. او از «جنگ برای انسانیت» سخن میگفت و صلحطلبی را نشانه ضعف میدانست.
اما در سال ۲۰۲۵، پس از گذراندن بیش از دو دهه حبس در جزیره امرالی، همین رهبر سرسخت، طی پیامی تاریخی، از پ.ک.ک خواست تا سلاحها را زمین بگذارد، سازمان را منحل کند و راه حل مسئله کرد در ترکیه را نه از مسیر جنگ، بلکه از طریق دموکراتیزاسیون و مشارکت مدنی پیگیری کند.
این تغییر موضع بنیادین، صرفاً چرخشی شخصی در اندیشه اوجالان نیست، بلکه بازتابی از تغییرات ژئوپلتیک منطقه، فشارهای بینالمللی، خستگی سیاسی و تحول در مطالبات جامعه کرد است.
در دل کوههای صعب العبور دره بقاع لبنان، نزدیک مرز سوریه، اردوگاهی مخفی برای آموزش چریکهای حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) قرار دارد؛ گروهی که از سوی ایالات متحده بهعنوان سازمانی «تروریستی» شناخته شده و مبارزه مسلحانهای را برای استقلال کردهای ترکیه دنبال میکند.
در این اردوگاه آموزشهایی ایدئولوژیک و نظامی به نیروهای جوان داده میشود. چریکها به دشمنی عمیق با دولت ترکیه، ایمان به آرمانهای مارکسیستی، و استفاده از تاکتیکهای ترور برای تحقق یک دولت مستقل کردی تربیت میشوند.
از آموزش روش های مینگذاری تا «آموزه های سیاسی»
تنها در ماه جولای 1991، ده غیرنظامی در جنوبشرق ترکیه در اثر انفجار مین – که گمان میرود توسط پ.ک.ک کاشته شده بود – جان خود را از دست دادند. از زمان آغاز حملات مسلحانه این گروه در سال ۱۹۸۴ تا ژوئن 1991 که این مصاحبه با اوجالان انجام شده، بیش از دو هزار نفر کشته شدهاند.
در مقابل، ارتش ترکیه نیز حملاتی شدید، از جمله بمباران هوایی، علیه مواضع پ.ک.ک در مرز عراق انجام داده است.
عبدالله اوجالان: رهبر جنگ، نه صلح
عبدالله اوجالان، بنیانگذار درشت اندام پ.ک.ک درباره اتهام کشتهشدن غیرنظامیان میگوید: «اینها دروغ است؛ روانشناسی جنگ و مطبوعات ترکیه چنین میگویند. جنگ ما علیه دولت ترکیه است، نه مردم ترکیه.»
او ادامه میدهد: «امروز ۱۵۰۰ چریک ما در زندانهای ترکیهاند. با آنها هر کاری میکنند؛ برخی کشته میشوند.»
به گفته اوجالان، ۵ هزار چریک پ.ک.ک در خاک ترکیه مشغول نبرد هستند. به باور او، رهبران کرد عراقی، جلال طالبانی و مسعود بارزانی، که با صدام حسین برای خودمختاری کردها مذاکره میکردند، خیانتکارانی هستند که از جنگ گریختهاند.
اوجالان با طعنه میگوید: «آنها ضعیفاند، پس مذاکره میکنند. با ترکها هم مذاکره میکنند، در حالی که ترکیه دشمن ماست. اوایل امسال به این اردوگاه آمدند. حرفهای خوبی زدند، اما فقط حرف میزنند. آنها رهبران قبیلهاند و فقط به فکر خودشاناند.»
کمپ انقلابی؛ سوسیالیسم، شهیدان و کفشهای آدیداس
اوجالان با یونیفورم تیره و کفشهای بسکتبال سفید آدیداس در محوطه اردوگاه راه میرود؛ دیوار اصلی آن با تصویر او در میان گل و چمن تزیین شده است. او میگوید: «چریکهای ما بیشتر نیرویی سیاسیاند، نه صرفاً نظامی. ما به روستاها یورش میبریم – امسال ۵۰ مورد – و ایدههایمان را گسترش میدهیم.»
۳۰۰ نیروی جوان – برخی حتی ۱۴ ساله – هر روز صبح با ادای احترام اوجالان مواجه میشوند. آنها روزانه سه تا چهار ساعت «آموزه های سیاسی»: از تهییج کردهای ترکیه برای شورش تا ترویج ایدئولوژی مارکسیست-لنینیستی دریافت می کند.
او میگوید: «مارکس و لنین، بله، اما در عین حال دموکراتیک و انسانگرایانه. ما به سوسیالیسم شوروی کاری نداریم؛ سوسیالیسم درست خودمان را خواهیم داشت.»
در ساختمانهای اردوگاه، تصاویر لنین، پرچمهایی با داس و چکش، و سلاحهای کلاشینکف بهوفور دیده میشود. در سالن مرکزی، اعضای کمیته مرکزی پ.ک.ک مورد تجلیل قرار گرفته و مراسم سالگرد «روز شرافت» برای یادبود دو عضو کشتهشده در اعتصاب غذای ۱۹۸۲ در زندان ترکیه، با سخنرانیهای بلند و شعارهایی در ستایش عمر طولانی «آپو» برگزار میشود.
پرهیز از سیگار، آمادگی برای جنگ
تمرینهای نظامی با سلاحهای قابل حمل مانند کلاشینکف انجام میشود. اوجالان در برابر سربازان ترکیه اعتماد بهنفس دارد: او اعتقاد دارد که «ارتش ترکیه میترسد.» طبق بیانیهای از پ.ک.ک در ماه گذشته (می 1991)، ۳۹۹ سرباز، ۳۲ افسر، و چندین مأمور و خبرچین ترک کشته شدهاند، در حالی که تنها ۵۷ چریک «شهید» شدهاند.
اوجالان نسبت به سیگار نیز حساس است. یکی از اعضای اردوگاه میگوید: «او از سیگار متنفر است. یکبار چریکها را به مسابقه بالا رفتن از تپه دعوت کرد. آنها در نیمه راه از نفس افتادند. او از بالای تپه فریاد زد: اگر سرباز ترک نکشدتان، سیگار میکشد.»
اوجالان تأکید میکند: «ما اکنون با جنگ و انقلاب ازدواج کردهایم. جنگ ما برای انسانیت است.»
تحلیل تطبیقی: از «جنگ برای انسانیت» تا «درخواست برای خلع سلاح»
مصاحبه فوق در سال ۱۹۹۱ انجام شده؛ زمانی که عبدالله اوجالان، رهبر بیچونوچرای پ.ک.ک، به صراحت از جنگ چریکی، یورش به روستاها، و رد قاطع مذاکره با دولت ترکیه سخن میگفت. او چریکها را سربازان یک انقلاب سیاسی-ایدئولوژیک میدانست و خود را آموزگار نسل جدیدی از مبارزان معرفی میکرد.
اما امروز، در سال ۲۰۲۵، عبدالله اوجالان – پس از بیش از دو دهه حبس انفرادی در جزیره امرالی – طی پیامی تاریخی، از پ.ک.ک خواسته است سلاحها را زمین بگذارد، سازمان را منحل کند و راه حل مسئله کرد در ترکیه را از مسیر دموکراتیزاسیون و مشارکت مدنی پیگیری کند.
این چرخش بنیادین از جنگطلبی به صلحطلبی، نهتنها تحولی در مواضع فردی اوجالان است، بلکه نشانهای از دگرگونی عمیق در درک نیروهای کردی از سیاست منطقهای، موقعیت ژئوپلتیک، و فشارهای داخلی و بینالمللی است.
در سال ۱۹۹۱، «آپو»، نامی که هواداران سرسخت اوجالان او را به این نام می خوانند، جنگ را تنها راه نجات کردها میدانست؛ در سال ۲۰۲۵، او آن را بنبستی میبیند که آیندهای جز نابودی ندارد.
منبع: مجله کریستین ساینس مانیتور
نظر شما